شیوع بیماری های قلبی و عروقی عامل افزایش مرگ و میر در مازندرانی ها است که طبق آمار روزانه جان ۱۶ نفر را می گیرد.
- علت چاقی مردم مازندران چیست؟
طبق آمارها ۵۲٫۷ مازندرانی‌ها دچار اضافه وزن و چاقی هستند. پرخوری در یک وعده و نداشتن فعالیت‌های منظم و خوردن صرف غذای چرب و سرد مهم‌ترین دلایل این وضعیت هستند. نداشتن فعالیت‌های ورزشی منظم روزانه، بی‌نظمی در خواب، صرف غذا در بیرون از منزل و خریداری تنقلات غذایی بی‌ارزش و همچنین خرید غذای آماده و فست‌فود نیز باعث شده که چاقی به دانش‌آموزان مازندرانی نیز سرایت کند تا چاق‌ترین دانش‌آموزان کشور دانش‌آموزان مازندرانی باشند.
- به استناد آمار، مردم مازندران در ابتلا به بیماری‌های گوارشی و سرطان معده هم پیشتاز هستند. این موضوع به سبک تغذیه ربط دارد یا استفاده از سموم شیمیایی در تولید محصولات؟
سموم مواد غذایی می‌تواند در این روند مؤثر باشد که توجه ویژه در این زمینه توسط ارگان‌های مربوطه باید صورت پذیرد. اما اصلاح شیوه زندگی و به‌ویژه تغذیه مردم ساده‌ترین و مهم‌ترین روش پیشگیری است. بررسی‌های انجام شده در مازندران در سال ۹۳ نشان داده که۳۵۰۰ تا ۴ هزار نفر در سال به سرطان مبتلا می‌شوند که شایع‌ترین آن سرطان دستگاه گوارش است و در دستگاه گوارش هم شایع‌ترین آن سرطان معده است.
- فکر می‌کنید دلیل این تغییر سبک تغذیه مردم مازندران چیست؟
مهاجرت، تغییر الگوی رفتاری تغذیه، مورد استفاده قرار ندادن غذای ارگانیک و محلی در کنار مصرف غذای چرب، ترش و شور سبک امروزی تغذیه مردم مازندران ایجاد کرده است. بیماری‌های قلبی – عروقی روزانه جان ۱۶ تن از مازنی‌ها را می‌گیرد و این بیماری اصلی‌ترین عامل مرگ و میر در مازندران است. اما ۸۰ درصد از بیماری‌های قلبی – عروقی با رعایت الگوی تغذیه درست، نگهداری وزن و فعالیت منظم روزانه قابل پیشگیری است. غذای پرنمک و پرچرب و پرشکر خیلی زیاد مورد توجه مازندرانی‌هاست که همین موضوع زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی است.
- با این شرایط راهکار اصلی برای کاهش مصرف این مواد غذایی چیست؟
باید از زمان تولد تا دوران سالمندی ذائقه‌سازی انجام شود؛ به طوری که کودکان را از زمان آغاز مصرف غذای کمکی با طعم نمک، شکر و روغن آشنا نکنیم. همچنین تفکر دولتمردان در زمینه هرم امنیت غذایی بالا برود. فرمولاسیون صنایع غذایی در تولید غذا باید سلامت‌گرا باشد و استفاده از شکر، نمک و روغن فراوان به حداقل ممکن برسد. میانگین مصرف قند و شکر در ایرانیان ۶۶ گرم در روز است، در صورتی که ۴۰ گرم توصیه می‌شود. مصرف روغن در ایرانیان ۴۶ گرم است که از حد استاندارد ۱۱ گرم بیشتر است. میانگین روزانه در مصرف نمک ما هم ۳ برابر استاندارد جهانی است. بنابراین شورای آرد و نان باید مصرف نمک در نانوایی‌ها را به یک درصد برساند که البته تلاش‌هایی در این مسیر با نظارت بهداشت محیط استان صورت می‌گیرد.
- به مصرف نان اشاره کردید. با توجه به این‌که آرد سفید برای پخت نان مضرر است، چرا در نانوایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و این نوع آرد چه آسیب‌هایی به بدن وارد می‌کند؟
آرد سفید در مازندران به‌وفور توزیع می‌شود و نانی که با آن تولید می‌شود دارای مواد مغذی بسیار کمی است، چراکه پوست گندم که به صورت سبوس از آن جدا می‌شود سرشار از ویتامین‌ها و املاح و همچنین فیبر غیرقابل هضم است که سبب پیشگیری از یبوست می‌شود. مورد توجه قرار گرفتن آرد سبوس‌دار برای پخت نان در شورای آرد و نان استان مورد تاکید قرار می‌گیرد، زیرا به ارتقای سلامت مردم کمک می‌کند. اما فرهنگ مصرف نان سبوس‌دار هم باید در جامعه نهادینه شود تا عوارض مصرف نان تولید شده با آرد بدون سبوس را در جامعه شاهد نباشیم.
- یکی از مسائل مهم در تغذیه آب است. از طرفی در مازندران معمولا مصرف‌کننده‌ها از بی‌کیفیت بودن آب می‌گویند. این موضوع صحت دارد؟
اظهارنظر کلی در مورد کیفیت آب آشامیدنی مازندران غیرممکن است، چراکه تامین آب آشامیدنی از منابع مختلف نظیر چشمه‌ها، چاه‌ها و مجتمع‌های آبرسانی صورت می‌گیرد. آب دارای کیفیت شیمیایی و میکروبی خاص خود است، ولی طبق قوانین آب آشامیدنی جز مواردی مشمول استاندارد ملی کشور است و هر سازمانی که مسئولیت تامین آب شهرها و روستاها را به عهده می‌گیرد -شرکت‌های آب شهری و روستایی، شورای اسلامی و دهیاری‌ها- ملزم به انجام آزمایش‌های مربوطه و انطباق آب آشامیدنی تحویلی به مصرف کننده با استاندارد ملی به شماره ۱۰۵۳ هستند.
هنگام بهره‌برداری از سامانه‌های آبرسانی نیز کیفیت میکروبی و شیمیایی آب به طور مستمر و روزانه توسط کارشناسان بهداشت محیط، وزارت بهداشت کنترل و در صورت هرگونه مشکل سریعا تا رفع کامل نواقص پیگیری‌های لازم بر روی آن انجام می‌شود.
- میزان سختی آب چطور تعیین می‌شود؟
یکی از مشخصه‌های سختی آب این است که این فاکتور نیز براساس منبع تامین آب تغییر می‌کند و وابسته به جنس لایه‌های زیرزمینی است که آب از آن‌ها عبور کرده باشد. به این ترتیب، اگر جنس زمین از سنگ‌های آهکی باشد، به طور طبیعی آب منطقه دارای سختی بیشتری است. واضح‌ترین آثار سختی آب کف نکردن پاک کنند‌ه‌های صابونی و همچنین ایجاد رسوب و جرم در تاسیسات صنعتی آب گرم و بخار است.
- حد مجاز سختی آب چقدر است؟
از نظر سلامتی حداکثر میزان مجاز سختی در آب‌های آشامیدنی ۵۰۰ میلی‌گرم بر حسب کربنات کلسیم است. یکی از باورهای شایع در مورد آب‌های سخت بیماری‌های کلیوی مخصوصا سنگ کلیه است. این باور از نظر علمی به علت سیستم خوب روده‌ای انسانی و جذب نکردن املاح از جدار روده صحیح نیست. ولی عملا در مناطقی که مردم از آب‌های سخت استفاده می‌کنند به علت باور غلط در کیفیت پایین آب مصرف روزانه آن در افراد پایین می‌آید و درنهایت این کم‌آبی است که موجب ایجاد سنگ‌های کلیه می‌شود. هنگام تشنگی بهترین نوشیدنی آب خالص است. به طور میانگین بدن هر فرد در طول شبانه‌روز به نوشیدن ۲ لیتر معادل ۸ لیوان آب نیاز دارد، اما نیاز مردان به مایعات حدود یک لیتر بیشتر از زنان است. لازم است مادران شیرده برای تامین آب مورد نیاز حدود ۷۵/۰تا یک لیتر بیشتر از سایر زنان برای تامین آب مورد نیاز بدن و تولید شیر مایعات بنوشند. آب آشامیدنی شهری یا همان آب لوله‌کشی هم بهتر از آب معدنی است. مصرف آب برای افراد چاق دست‌کم ۱۰ تا ۱۲ لیوان است، اما نوشیدن یک تا ۲ لیوان آب نیم ساعت قبل از ناهار و شام سبب رقیق شدن اسیدیته معده و کاهش اشتها می‌شود.