گردشگری روستایی در مازندران با اقلیم و طبیعت رنگارنگ و جاذبه های منحصر بفرد در ابتدای راه است و اینک به عنوان یک نهال نوپا مورد توجه کارافرینان قرار گرفته اما برای بالندگی و رشد نیاز به همراهی مردم و مسوولان دارد.

حس خوب زندگی در روستا ، دمی گذراندن عمر درطبیعت بدور از زندگی پر هیاهوی شهر و استفاده از غذا ، دیدن اداب و رسوم و گشت و گذار در مزارع ،اینک نوعی از گردشگری را رقم زده که به گردشگری روستایی معروف است.
گردشگری روستایی به عنوان شکل جدید صنعت گردشگری به اظهار نظر کارشناسان و دست اندرکاران این حوزه بیشتر به معرفی و شناساندن در جامعه و حمایت از فعالان و علاقمندان در این عرصه نیاز دارد تا تمامی ظرفیت های موجود در این بخش مورد استفاده قرار بگیرد .
در گردشگری روستایی ، مسافران و گردشگران بجای زدن تیک حضور و اقامت خود بر روی گزینه هتل های چند ستاره بر روی حضور در روستاها و اقامتگاه های بوم گردی تمرکز می کنند .
آنان با حضور در اقامتگاه های بوم گردی که همان خانه های قدیمی با معماری سنتی است حس خوب و شیرین استفاده از غذاهای بومی و محلی به همراه دیدن آداب و رسوم سنتی و گشت و گذار در مزارع و باغات را تجربه می کنند .
گردشگران با اقامت در روستا در مورد زندگی و محیط محلی آن آگاهی کسب می کنند و با خانواده های روستاییان زندگی کرده و از نزدیک فعالیت های کشاورزی را می بینند .
مازندران با داشتن بیش از ۳ هزار روستا و همجواری غالب این روستاها با جنگل ، دره های سر سبز ، تالابها و نیز مزارع کشاورزی فرصت استثنایی و ویژه برای ایجاد و توسعه گردشگری روستایی به وجود اورده است.
مریم نوریان جوان ۲۸ ساله از پیشتازان ایجاد اقامتگاه بوم گردی در مازندران به خبرنگار ایرنا گفت که پس از تحصیل در رشته مهندسی کامپیوتر برخلاف دیگر دوستان مهاجرت به دیگر استان ها را برای به دست آوردن شغل انتخاب نکردم .
وی که پس از طی مراحل اخذ مجوز اقامتگاه بوم گردی از اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی مازندران از ۲ سال قبل فعالیت رسمی مجموعه خود را آغاز کرد ، گفت که ۲ اتاق کاهگلی در زمین کشاورزی مان بستر اولیه برای ایجاد بوم گردی و حضور ۳۰ مسافر شد .
*** مطالبه هزینه میلیونی تبلیغات از سوی شهرداری
نوریان از تبلیغات به عنوان نخستین و مهمترین مرحله برای معرفی اقامتگاه بوم گردی خود نام برد و افزود: مطالبه هزینه میلیونی برای نصب داربست تبلیغاتی از سوی شهرداری سنگ بزرگی در ابتدای فعالیتم بود .
وی که اقامتگاه بوم گردیش در مسیر جاده سوادکوه به تهران در روستای ‘چالی’ قرار دارد ، گفت : ترافیک سنگین پایان هفته و تعطیلات در این جاده و معطل ماندن مسافران ، فرصت تبلیغات ارزان و بدون هزینه را برای من بوجود آورد .
این مجری اقامتگاه بوم گردی مازندران اضافه کرد : توزیع برگه های تبلیغاتی میان مسافران معطل مانده در ترافیک جذب نخستین مشتریان اقامتگاه بوم گردی را فراهم کرد .
به گفته نوریان حضور این مسافران و تجربه زندگی روستایی به همراه غذاهای سنتی مازندرانی باعث شد تا مسافران حس خوب بدور از زندگی پر هیاهوی شهری و مدرن را برای لحظاتی در جوار طبیعت تجربه بکنند .
وی با بیان این اصطلاح که’ مشتری مشتری می آورد ‘ ادامه داد : مسافرانی که زمانی در این اقامتگاه بوم گردی سکونت کردند الان خود بهترین مبلغان فعالیت و فضای اقامتی من شدند.
نوریان که پیشتر بدنبال شغل برای خود بود اکنون به واسطه ارائه انواع خدمات بومی و سنتی به مسافران برای ۱۵ نفر از اعضای خانواده و روستاییان چالی به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغالزایی کرده است .
وی این اشتغال را شامل راهنمایان محلی و زنان تولید کننده انواع غذاهای محلی و صنایع دستی اعلام کرد و افزود : با توسعه فضای اقامتگاهی این تعداد اشتغال افزایش خواهد یافت .
*** دغدغه هایی از نوع سخت گیری در پرداخت تسهیلات
نوریان که خود را به عنوان نخستین فردی توانست تسهیلات اقامتگاه بوم گردی دریافت بکند نام برد و افزود : پرداخت ۳۰۰ میلیون ریال تسهیلات برای ترمیم و بازسازی اقامتگاه منوط به آوردن ضامن با گواهی کسر اقساط مشکل آفرین بود .
وی ادامه داد : در حالیکه افرادی که شغل و توان مالی مناسبی ندارند با راه اندازی این اقامتگاه ها به دنبال ایجاد اشتغال هستند .
*** آگاهی نداشتن جوامع محلی روستاهای مازندران از ظرفیت اقامتگاه های بوم گردی
حسن رعیت یکی دیگر از مجریان طرح اقامتگاه بوم گردی در مازندران از عدم آگاهی روستاییان از ظرفیت و فرصت های اقامتگاه های بوم گردی به عنوان مشکل پیش روی فعالان در این بخش نام برد .
وی که اخیرا موفق به راه اندازی اقامتگاه بوم گردی در روستای ‘کلیجانرستاق’ ساری شد ، به خبرنگار ایرنا گفت که اهالی و شورای روستا حضور گردشگران داخلی و خارجی را عاملی در تغییر فرهنگ ، آداب و رسوم سنتی و بومی تصور می کردند .
رعیت ادامه داد : با وجود این نوع دیدگاه تا مدتها برای ایجاد اقامتگاه بوم گردی در این روستا ممانعت و مخالفت می شد .
وی با اشاره به برگزاری جلسات توجیهی و تشریح مدل فعالیت اقامتگاه های بوم گردی ، افزود : تاکید بر حفظ رسوم و سنت بومی به همراه بهره گیری از ظرفیت های روستا باعث شد تا بسترسازی فرهنگی لازم در این خصوص انجام شود .
رعیت که ظرفیت پذیرش مسافر اقامتگاه بوم گردی خود را ۱۵ نفر اعلام کرد ، گفت : استفاده از راهنمایان محلی و تولیدات صنایع دستی ،انواع غذا و ترشیجات باعث اشتغالزایی و کسب درآمد خوبی برای روستاییان می شود .
*** گردشگری روستایی در مازندران نوپا اما پر رونق
مسئول طبیعت گردی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران در تعریف گردشگری روستایی آن را با زیر شاخه هایی شامل گردشگری طبیعت گردی ، غذا و مزرعه نام برد .
تهمینه اسدی گفت : دراین مدل از صنعت گردشگری بر حفظ آداب و رسوم سنتی و بومی روستاها تاکید می شود تا ازظرفیت های موجود برای پذیرایی و میزبانی از مسافران و گردشگران استفاده شود .
وی که از گردشگری روستایی به عنوان صنعت نوپا نام می برد ، ادامه داد : این صنعت با توجه به ظرفیت های موجود در مازندران می تواند پر رونق تر از استان های دیگر باشد .
این مسئول طبیعت گردی مازندران افزود : روستاهای دورافتاده مازندران با حفظ بافت و معماری سنتی گزینه های مناسب برای ایجاد اقامتگاه های بوم گردی به شمار می روند .
وی به پاره ای مشکلات در ایجاد و فعالیت اقامتگاه های بوم گردی مازندران اشاره کرد و ادامه داد : نبود اطلاعات وآگاهی درست از نوع فعالیت در این حوزه گاها باعث ایجاد ذهنیت و دیدگاه هایی در روستاییان می شود .
به گفته اسدی این تصور که حضور مسافران و گردشگران باعث تغییر آداب و رسوم روستا می شود باعث ایجاد مقاومت هایی از سوی اهالی شده است .
وی که مشارکت جوامع محلی را در گسترش و توسعه گردشگری روستایی تاثیر گذار دانست ، ادامه داد : جلسات توجیهی با شوراها و اهالی روستاها و چگونگی اجرای این طرح و تاثیر بر روند اشتغالزایی برگزار شد تا اطلاع رسانی لازم در این خصوص صورت بگیرد .
اسدی نتیجه این جلسات را در آگاهی رسانی جوامع محلی روستایی برای اجرای این طرح ها تاثیر گذار دانست و گفت که وجود اقامتگاه های بوم گردی جبران کننده بخشی از کمبودهای موجود فضاهای اقامتی در مازندران است .
*** ظرفیت های زیاد گردشگری روستایی در مازندران و استفاده های اندک
مسئول طبیعت گردی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران ، این استان را برخوردار از انواع ظرفیت های گردشگری روستایی دانست و گفت : خانه های قدیمی ، انواع غذاهای بومی ، لباس های سنتی ، مزرعه گردی و طبیعت گردی از جمله ظرفیت های موجود در روستاهای مازندران است .
وی افزود : با وجود این ظرفیت ها که گاها به مسافران هم معرفی نشده است توجه بیشتر مسافران به دریا و سواحل دریا خلاصه شده است .
اسدی که خود دانشجوی دکتری توریسم در کشورپرتقال است ، ادامه داد : با شناساندن ظرفیت های گردشگری روستایی می توان کفه سنگین حضور گردشگر در یک منطقه که همان سواحل دریا است را کاست .
*** فعالیت ۵۱ اقامتگاه بوم گردی دارای مجوز در مازندران
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران تعداد اقامتگاه های بوم گردی دارای مجوز استان را ۵۱ واحد اعلام کرد و گفت که بیشتر درخواست پروانه اقامتگاه های بوم گردی برای مناطق ییلاقی و کوهستانی مازندران، به ویژه در مناطق جنت رودبار تنکابن، جواهرده رامسر، هزارجریب نکا، ساری، کیاسر و نوشهر بوده است.
مهران حسنی ادامه داد : در حال حاضر ظرفیت اقامتگاه های بوم گردی استان یک هزار و ۸۰۰ نفر اقامت شب است که برای ۱۲۰ نفر به صورت مستقیم و حدود ۵۰۰ نفر نیز به صورت غیر مستقیم اشتغالزایی ایجاد کرده است.
وی افزود : اداره کل میراث فرهنگی برای کمک به توسعه فضاهای اقامتگاه های بوم گردی در مازندران تسهیلات با کارمزد چهار درصد پرداخت می کند .
به گفته معاون گردشگری مازندران تاکنون به ۳۰ اقامتگاه بوم گردی استان ۲۸ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شد .
وی با تایید مشکلات پیش رو برای پرداخت تسهیلات به اقامتگاه های بوم گردی مازندران ، ادامه داد : پیشتر بررسی پرونده دریافت تسهیلات اقامتگاه های بوم گردی با ارسال به سازمان میراث فرهنگی کشور انجام می شد که با اتخاذ تصمیم اخیر در سازمان میراث فرهنگی این بررسی ها در استان ها انجام می شود .
حسنی ادامه داد : با این روند ، بررسی پرونده درخواست تسهیلات بوم گردی تسریع می یابد و متقاضیان زودتر تسهیلات دریافت می کنند .
وی خاطرنشان کرد : بارونق بوم گردی و روستا گردی در مازندران می توان از حضور زیاد و بیش از اندازه مسافر در نقاطی از استان بخصوص سواحل دریا کاست .
به گفته حسنی سالانه ۳۰ میلیون مسافر از اقصی نقاط کشور در حالی بار سفر برای دیدن سواحل دریا در مازندران می بندند که با شناساندن ظرفیت های روستاها و رونق گردشگری روستایی می توان چرخه سفر را به سمتی سوق داد که سنگینی کفه ترازوی سفر دیگر به یک سمت نباشد . / ایرنا