اصولگراها تشکل و چهره رو می‌کنند، اصلاح‌طلب‌ها هنوز در خم باید و نبایدهای نامزد پوششی هستند
دو هفته آغازین زمستان پر از خبرهای ریز و درشت سیاسیون جهت آماده شدن برای انتخابات بهار ۹۶ بود. انتخاباتی که از همین حالا حاشیه‌های زیادی را سبب شده است، برخی نگران امنیتی شدن هستند و برخی در بازار شایعه از احتمال ردصلاحیت شدن رئیس جمهور مستقر می‌گویند.
انتخابات اردیبهشت ۹۶ هم احزاب و تشکل‌ها را به تکاپو انداخته و هم مسئولان در تلاش برای آماده کردن مقدمات آن هستند. این روزها خبرهایی هم از شورای نگهبان و هم از وزارت کشور به گوش می‌رسد که تدارکات لازم برای برگزاری انتخابات در حال انجام است.
پیشتر خبر تشکیل هیات نظارت بر انتخابات در شورای نگهبان علنی شده بود، در ششم دی ماه نیز وزیر کشور اعضای ستاد انتخابات کشور را برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و شورای اسلامی‌شهر و روستا در ۲۹ اردیبهشت ۹۶ تعیین کرد و علی‌اصغر احمدی با حکم وزیر کشور به‌عنوان رییس ستاد انتخابات کشور تعیین شد (اینجا). دهم دی ماه با صدور احکام اعضای ستاد انتخابات کشور توسط رحمانی‌فضلی، وزارت کشور رسما فعالیت خود برای برگزاری انتخابات ۹۶ را آغاز کرد (اینجا). به گفته سلمان سامانی، سخنگوی وزارت کشور، این وزارتخانه برای برگزاری تمام الکترونیک انتخابات ۹۶ تلاش می‌کند و اعضای هیئت اجرایی انتخابات بهار ۹۶ تا ۱۱ اسفند انتخاب می‌شوند (اینجا). در این مدت سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات نیز از تعیین اعضای هیئت‌های نظارت استانی در سراسر کشور در جلسه امروز این هیئت خبر داد (اینجا).
حال و هوای احزاب و جریانات سیاسی اما متفاوت از نهادهای انتخاباتی است، تلاش های انتخاباتی در خفا و آشکار از مدت ها قبل آغاز شده بود و با نزدیک شدن به انتخابات هر دو طیف سیاسی کشور به تکاپو افتاده اند تا رگه های اختلافی را کمتر کرده و به سمت و سوی وحدت حرکت کنند.
ظهور جبهه‌ای که خود را فراتر از اصولگرایی می‌داند
مهمترین اتفاق زمستانی اصولگرایان تاکنون اعلام موجود یک جبهه جدید است که از دل اصولگرایان به وجود آمده اما چندان علاقمند نیست به این جریان محدود شود. جبهه مردمی‌نیروهای انقلاب با جمع شدن ۱۰ نفر گرد هم آغاز به کار کرد: محمد حسن رحیمیان، یحیی آل اسحاق، مهدی چمران، حمیدرضا حاجی بابایی، محمود خسروی وفا، رضا روستا آزاد، نادر طالب‌زاده، مهدی محمدی، علیرضا مرندی و مرضیه وحید دستجردی. (اینجا) اندک اندک جمع دوستان رسیدند و در ابتدا ۲۱۰ نفر و سپس ۱۵۰ نفر دیگر از این جبهه اعلام حمایت کردند.
این جبهه بنا دارد افرادی را از سراسر کشور گرد هم جمع کند و نام این مجموعه را پارلمان مردمی‌بگذارد (اینجا). آنها تاکید دارند که فراتر از جناح‌ها و تشکل‌ها کار می‌کنند و از حضور هر گروهی که به آرمان‌های انقلاب معتقد است، استقبال می‌کنند (اینجا) به گفته یحیی آل اسحاق حتی ممکن است کاندیدای موردحمایت این جبهه یک اصلاح طلب باشد (اینجا) البته تاکنون هیچ اصلاح طلبی از آن حمایت نکرده است.
اصولگراها از حضور این جبهه ناراضی به نظر نمی‌رسند اما آن را جامع نمی‌دانند. حسین کنعانی مقدم، عضو جبهه ایستادگی، معتقد است: جبهه مردمی‌نیروهای انقلاب تنها بخشی از اصولگراها را شامل می‌شود در حالی که سازوکار ائتلاف جریان اصولگرا برای انتخابات آتی بسیار فراگیرتر است (اینجا). در این جبهه جامعه روحانیت حضور ندارد که باعث شده جبهه پیروان هنوز در برابر آن موضعی نگیرد. سجادی راه جبهه پیروان را چندان با جبهه مردمی‌هم‌مسیر نمی‌داند: ائتلاف بزرگ اصولگرایی شکل خواهد گرفت و از تمامی‌احزاب وابسته به این جریان نیز دعوت خواهیم کرد که در آن حضور داشته باشند تا نظرات خود را مطرح کنند. (اینجا) اما محمدرضا باهنر خوش‌بین‌تر است، او در نشست خبری خود گفته است: جبهه مردمی‌نیروهای انقلاب اسلامی که اخیراً اعلام موجودیت کرده در حال بررسی است. البته در گذشته جبهه‌های فعال و قدیمی نیز وجود داشتند. این جبهه از یک جامعیت خوب برخوردار است و این ظرفیت را دارد که یک جبهه محوری برای حرکت جامع اصولگرایی شود. در جبهه پیروان خط امام و رهبری، در حال بررسی پیوستن به جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی‌هستیم (اینجا). این جبهه حامیان پروپاقرصی مثل حداد عادل را هم دارد که آن را در راستای مسیر وحدت اصولگراها می‌داند (اینجا).
نظرسنجی در حاشیه یک میتینگ انتخاباتی/اولین رقیب روحانی آمد
اصولگرایان برای انتخاب نامزد نهایی خود یک نظرسنجی درونی انجام داده‌اند، در حاشیه ششمین گردهمایی جبهه یاران انقلاب اسلامی‌فرم نظرسنجی میان حاضران توزیع و از آنان خواسته شده بود نسبت به میزان رای آوری ۱۱ گزینه مدنظر اصولگرایان اعلام نظر کنند. در این نظرسنجی به ترتیب اولویت اسامی‌ضرغامی، قالیباف، جلیلی، باهنر رستم قاسمی، بذرپاش، علی لاریجانی الیاس نادران نیکزاد و حاجی بابایی مطرح شده بود (اینجا).
اما برخی کاندیداهای احتمالی خارج از این لیست هستند، مثلا مصطفی میرسلیم که به عنوان کاندیدای حزب موتلفه اسلامی‌معرفی شده است (اینجا) نامزدی که بنا به تاکید بادامچیان تا پایان مناظرات انتخاباتی قاطعانه در صحنه خواهد ایستاد (اینجا). اگرچه این نامزدهای حزبی که بدون توجه به نظر سایر احزاب معرفی می‌شوند، احتمال رسیدن به وحدت را پایین می‌آورند اما محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب موتلفه معرفی کاندیدا ازسوی این حزب و هر تشکل دیگری را در تضاد با وحدت اصولگرایان نمی‌داند (اینجا) و چندین بار تاکید کرده است که در صورت شکل گیری ائتلاف نهایی بین اصولگرایان و معرفی یک کاندیدای واحد، کاندیدای آنها به نفع کاندیدای ائتلاف کنار خواهد رفت.
حضور وزرای احمدی‌نژاد
ماجرای وزاری احمدی نژاد هم جالب است. حالا که خود او نمی‌تواند وارد عرصه شود، وزاریش پا پیش گذاشته اند. ابتدا خبر کاندیداتوری رستم قاسمی با حمایت جبهه یکتا مطرح شد اما سخنگوی این جبهه، جمع بندی نهایی بر سر قاسمی را تکذیب کرد و البته گفت که او همچنان یکی از گزینه‌هاست (اینجا).
محمدمهدی زاهدی نیز اگر چه پیشتر بر وحدت اصولگراها و پایبندی جبهه یکتا به آن تاکید کرده بود (اینجا) اما یکباره خودش در حاشیه یکی از جلسات علنی مجلس اعلام کاندیداتوری کرد.(اینجا) او حتی در مواجهه با سایر خبرنگاران این موضوع را تکذیب نکرد. (اینجا). این ماجرا واکنش لاریجانی را در مجلس علنی به دنبال داشت، آنجا که به طنز درباره کاندیداتوری زاهدی گفت: الحمدالله کثیرند (اینجا).
در این میان اما یک سوال وجود دارد، آیا وزرای سابق در دایره رجل سیاسی می گنجد،(اینجا) این سوال آنجا جدی تر می شود که ببینیم در سال ۹۲ برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری که سابقه وزارت داشتن از سوی شورای نگهبان مصداق رجل سیاسی شناخته نشدند با این وجود اما به نظر می رسد مردان زیادی از دولت های سابق عزم شان را بر کاندیداتوری جزم کرده اند.
ماجرای کاندیداهای تکراری
در شلوغی بازار انتخابات، گاهی هم نام برخی سیاسیون که پیش تر بخت خود را آزموده اند نیز به گوش می‌رسید، محسن رضایی برای انتخابات ریاست جمهوری همیشه یک کاندیدای بالقوه است اما ظاهرا این بار مصمم است که به عرصه نیاید (اینجا) گرچه رفتارهای سیاسی او بعد از پوشیدن دوباره لباس سپاه باز هم محل سوال و گاها انتقاد شده است.(اینجا)
از احتمال کاندیداتوری سعید جلیلی نیز سخن گفته می‌شود،اگر تا چند ماه پیش نامزدی او تنها یک گمانه بود و در محافل خصوصی حرف و حدیث هایی در این مورد با واسطه و سینه به سینه نقل می شد او حالا همه کار کرده تا دیگر کسی شکی نداشته باشد که او از افراد حاضر در انتخابات خواهد بود . در شرایطی که دیگر شخصیت های اصولگرا که احتمال نامزدی شان وجود دارد هنوز در اتاق های محرمانه در مورد تصمیم نهایی خود جلسات فشرده برگزار می کنند او سخنرانی های داغ و جنجالی ترتیب داده و انتخابات را از همین حالا کلید زده است(اینجا) اما صادق زیباکلام معتقد است که اصولگراها از جلیلی حمایت نخواهند کرد (اینجا).
احتمال کاندیداتوری قالیباف اما جدی‌تر از بقیه مطرح می‌شود. به گفته میرتاج الدینی، معاون پارلمانی احمدی نژاد، شهردار تهران برای کاندیدا شدن شرط و شروط گذاشته است. قالیباف گفته تنها در حالتی ریسک حضور در انتخابات را می‌پذیرد که همه اصولگرایان حول او اجماع کنند و پای کاندیدای دیگری در میان نباشد (اینجا) در این میان البته هستند افرادی مثل احمد توکلی که معتقد است برای قالیباف بهتر است که این دوره کاندیدا نشود. (اینجا) او البته این را هم می گوید که اگر اصولگرایان به دنبال پیروزی هستند کسی مثل جلیلی را کاندیدای نهایی خود نکنند.
ظاهرا بخشی از جریان اصولگرا به دنبال کاندیداتوری محمدرضا باهنر هستند اما خود او تاکید کرده که قصد کاندیداتوری ندارد. ماجرا را محسن کوهکن روایت می‌کند. به گفته او برخی از اصولگرایان از او خواسته اند در برابر سوال احتمال کاندیداتوری اش، به جای تکذیب کردن، دست کم سکوت کند. برخی هم او را گزینه مناسب سال ۱۴۰۰ می‌دانند (اینجا).
سازوکار احزاب اصولگرا
فارغ از کاندیداهایی که هر روز یکی به جمع آنها اضافه می شود، اصولگرایان همچنان درباره سازوکار انتخاباتی سردرگم هستند. سازوکاری که امید می رود از میان مدل های مختلف ارائه شده، طی چند هفته اخیر از آن رونمایی شود. اما سازوکار مد نظر جبهه پیروان خط امام و رهبری برای رسیدن به وحدت را سخنگوی جبهه اینگونه توضیح می‌دهد: تعداد اعضای ائتلاف حدود ۴۰ نفر شامل نمایندگان احزاب و شخصیت‌های سیاسی هستند اما نمی‌شود همه آن ۴۰ نفر دنبال کار بروند، از بین آنها ۱۰ نفر انتخاب می‌شوند تا آن ۱۰ منتخب کار بررسی نامزدها و رسیدن به یک نامزد را پیش ببرند. (اینجا) سجادی همچنین گفته که جبهه پیروان گزینه نهایی خود را طی دو ماه آینده معرفی می‌کند (اینجا) یعنی اوایل اسفند.
اما جامعه روحانیت مبارز برای انتخابات زودتر از اینها اعلام نظر خواهد کرد، به گفته مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز؛ در جلسه اخیر این تشکل مباحث و مسائل انتخاباتی مطرح و قرار شد هفته آینده به یک جمع بندی نهایی برسند (اینجا).
نشانه‌های کاندیدای نهایی
برخی به جای اسم، نشانه می‌دهند. به عنوان مثال حسين كنعاني مقدم، د‌‌‌‌‌‌‌‌‌بيركل حزب سبز می‌گوید که نامزد اصولگرایان یک روحانی است (اینجا) احتمال کاندیداتوری یک زن در این جناح نیز مطرح شده است (اینجا). محمدعلی پورمختار نشانه دیگری را مطرح می‌کند. او می‌گوید اصولگرایان یک نامزد ناشناس دارند که بیشتر از روحانی رای خواهد آورد (اینجا).
اصلاح‌طلب‌ها و ماجرای نامزد پوششی/سکوت انتخاباتی روحانی
اصلاح طلبان هم این روزها پا به پای رقیب اصولگرایشان فعال هستند و فضای انتخاباتی را رصد می کنند. ماجرای نامزد پوششی اصلاح‌طلبان در کنار روحانی همچنان مطرح می‌شود. این موضوع که نخستین بار آن را حق شناس و الویری مطرح کردند و با واکنش‌های منفی مواجه شد، اما ظاهرا به تدریج موضوع جدی‌تر شده و حالا با تعابیر مختلف ازسوی بقیه اصلاح‌طلبان مطرح می‌شود، مثلا تابش این کار را عمل احتیاطی می‌داند (اینجا). البته همچنان برخی همچون علیرضا رحیمی آن را نامزد انحرافی می‌داند و معتقد است همه اصلاح طلبان حول روحانی جمع می‌شوند (اینجا).
الیاس حضرتی هم معتقد است این حرف‌ها از طرف اصولگراها مطرح می‌شود. او می‌گوید: دراین شرایط و این مقطع از زمان کاندیدای اصلی اصلاح طلبان آقای روحانی است و به غیر از آقای روحانی به فرد دیگری فکر نمی‌کنند، اگر هم زمانی صحبتی شود که کاندیدایی در کنار روحانی باشد هم با نظر مشورتی آقای روحانی و هم به جهت ایجاد امنیت بیشتر برای کاندیداتوری وی است والا کاندیدای اصلی اصلاح طلبان آقای روحانی است و لاغیر (اینجا). غلامحسین کرباسچی هم گرچه تاکید دارد با وجود نقدهایی که به روحانی هست او همچنان کاندیدای اصلاح طلبان است اما وجود نامزد پوششی را انکار نمی کند او حتی معتقد است نامزد پوششی نه از سر ترس است نه یک بلوف سیاسی.(اینجا)
اصلاح طلبان موضوع نامزد پوششی را به دلیل احتمال ردصلاحیت حسن روحانی مطرح می کنند اما محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم معتقد است که این موضوع، حرفی پوچ و بی‌ربطی است (اینجا). گرچه روحانی در هفته ای که گذشت زمانی که در مقابل سوالی درباره کاندیداتوری در انتخابات قرار گرفت ترجیح داد صریحا اعلام موضع نکند و با سکوت تلویحی از کنار این سوال گذشت.(اینجا)
رقبای اصلاح طلب روحانی
وقتی اصلاح طلبان از نامزد پوششی حرف می زنند، منظورشان چه کسی است؟ اطلاعات کمی از این افراد به دست آمده اما برخی اسامی به گوش می رسد. یکی از آنها، صادق خرازی است. گفته شده که حزب ندا برای بررسی کاندیداتوری او تشکیل جلسه داده اما خودش به این ماجرا واکنش نشان داده و گفته اکنون زیراکسیژن است و حتی معلوم نیست تا انتخابات زنده بماند یا نه (اینجا).
احتمال کاندیداتوری مسعود پزشکیان نیز مطرح می‌شود. مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس و وزیر بهداشت دولت اصلاحات در پاسخ به این سؤال که آیا برای انتخابات سال ۹۶ تصمیمی برای حضور در کنار آقای روحانی دارید یا خیر؟ گفته است: عده‌ای برخی مسائل در این خصوص را مطرح می‌کنند اما هنوز به جمع‌بندی و تصمیمی برای حضور در انتخابات سال ۹۶ نرسیده‌ام (اینجا).
کاندیدای محبوب اعتدالگرایان علی مطهری است. قدرتعلی حشمتیان رئیس جبهه مستقلین و اعتدالگرایان ایران گفته که با او جلسه داشته اند اما مطهری فعلا به احترام روحانی اعلام کاندیداتوری نکرده است و این جبهه هنوز منتظر نظر اوست (اینجا).
مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم‌سالاری نیز درباره احتمال کاندیداتور‌ی‌اش در انتخابات سال ۹۶ از پاسخ دادن به این سئوال طفره رفت. (اینجا) این حزب قبلا اعلام کرده بود که برای انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا معرفی می‌کند. از منظر غلامرضا تاج گردون، تنها یک اصلاح طلب می‌تواند رقیب روحانی باشد و اصولگرایان چنین کاندیدایی در چنته ندارند. او می‌گوید اگر فردی که مدنظر اوست، کاندیدا شود، تایید صلاحیتش را از شورای نگهبان می‌گیرند (اینجا).
حاشیه های اختلاف اعتماد ملی و شورای سیاستگذاری
اما یکی از احزاب تاثیرگذار اصلاح طلب در این مدت دچار حاشیه شد. ماجرا بر سر اختلافات قائم مقام حزب اعتمادملی با شورای عالی سیاستگذاری درباره انتخابات بود. رسوال منتجب نیا تشکیل این شورا را به نفع احزاب نمی‌دانست اما برخی از اعضای این حزب با پیوستن به شورای سیاستگذاری موافق بودند. این اختلاف نظر باعث شد که در روز شنبه چهار دی استعفای منتجب نیا از قائم مقامی خبری شود (اینجا). دامنه اختلافات به دبیرکل محصور حزب هم رسید و دو روز بعد مهدی کروبی از اعضای حزب خواست استعفای او را بپذیرند. استدلالش هم این بود که به دلیل حصر نمی‌تواند در جریان همه چیز باشد و اختلافات را رفع کند (اینجا). بررسی استعفاها موکول به جلسه ای شد که هنوز برگزار نشده است. اما در دوازدهم دی ماه منتجب نیا منکر استعفای خودش شد و تاکید کرد که اختلافات این حزب حل شده است (اینجا).
بازار شایعات پای نظامی‌ها را هم وسط کشید
موضوعات انتخاباتی آنقدر داغ شده که حتی عزل و نصب‌ها در سپاه را هم به آن نسبت می‌دهند تا آنجا که مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان بسیج مستضعفین مجبور شد به شایعات مطرح شده درباره چرایی ریاست سردار غیب پرور بر سازمان بسیج مستضعفین و همچنین عزل و نصب‌های صورت گرفته توسط او واکنش نشان دهد. تویسرکانی تاکید کرده که این عزل و نصب ها انتخاباتی نیست (اینجا).
مریم محمدپور/ خبر آنلاین