یک مقام وزارت نفت اعلام کرد که ترکمنستان از صبح امروز(یکشنبه) صادرات گاز به ایران را قطع کرده است.
وی افزود: تا دقایقی دیگر وزارت نفت در رابطه با این موضوع، اطلاعیه رسمی صادر خواهد کرد.
وی تاکید کرد که پیش از این همه تمهیدات لازم برای تامین گاز استان های شمالی و شمال شرقی اندیشیده شده و نگرانی بابت کمبود گاز این مناطق وجود ندارد.
این مقام آگاه گفت: با وجود قطع گاز از سوی این کشور، جریان سواپ گاز ادامه دارد.
وی با بیان اینکه مردم مناطق شمالی از قطع گاز ترکمنستان نگرانی نداشته باشند، افزود: تامین گاز بخش خانگی اولویت داشته و در صورت نیاز نیروگاه ها و صنایع به گاز، برای آنها سوخت جایگزین پیش بینی شده است.
وی با بیان اینکه تولید گاز کشور به ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز در روز افزایش یافته است، گفت: سهم واردات از ترکمنستان در سبد مصرفی گاز کمتر از ۱٫۵ درصد بوده است.
** خلف وعده ترکمنستان
به گزارش ایرنا، «حمیدرضا عراقی» معاون وزیر نفت دیروز (شنبه) بعد از بازگشت از عشق آباد با تشریح اهداف این سفر گفته بود: در این مذاکرات، تفاهم نامه ارتقاء همکاری های ۲ کشور درباره واردات گاز به ایران، سوآپ و همچنین تدوین استراتژی های همکاری ۲ شرکت در آینده بررسی شد.
به گفته وی، قرارداد واردات گاز از ترکمنستان به ایران همچنان تا پنج سال آینده برقرار خواهد بود و هر دو کشور متعهد به اجرای کامل آن هستند.
مدیرعامل شرکت ملی گاز افزوده بود: قرار شده موارد اختلافی، توسط کمیته های مشترک ۲ شرکت در ۲ ماه آینده با برگزاری جلساتی بررسی و نتیجه نهایی برای تصمیم گیری اعلام شود.
ترکمنستان خواستار دریافت بدهی گازی ۱٫۸ میلیارد دلاری مربوط به سال های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ است که ایران آن را قبول ندارد.
هفته گذشته، پس از تهدید عشق آباد به قطع گاز ایران، هیاتی از تهران عازم این کشور شد، اما این هیات، روز جمعه(دهم دیماه) به دلیل کارشکنی ترکمن ها و اصرار بر مواضع خود، مذاکرات را قطع و عازم ایران شد، اما در فرودگاه با درخواست ترکمن ها هیات ایرانی به میز مذاکرات بازگشت. در نهایت، با تایید مقام های عالی این کشور، قرار شد مبادلات گازی ۲ کشور همچنان تداوم داشته باشد.
هنوز ۲ روز از توافق اولیه نگذشته بود که عشق آباد با پشت پا زدن به همه تفاهم ها، از صبح امروز (یکشنبه) جریان صادرات گاز به ایران را قطع کرد.
** ماجرای طلب ۱٫۸ میلیارد دلاری ترکمنستان
ترکمنستان در حالی خواستار طلب ۱٫۸ میلیارد دلاری از ایران بابت صادرات گاز در سال های ۸۶ و ۸۷ شده است که تهران آن را قبول نداشته و خواستار ارجاع موضوع به داوری بین المللی است.
در دی ماه ۱۳۸۶ که سرمای زمستان به اوج خود رسید و بیش از ۲۰ استان کشور با افت شدید دمای هوا و یخبندان مواجه شدند، ترکمنستان با سواستفاده از این فرصت اعلام کرد که قیمت گاز صادراتی خود به ایران را ۹ برابر بالا برده و از ۴۰ دلار به ازای هر هزار مترمکعب به ۳۶۰ دلار افزایش می دهد.
دولت وقت ایران، به هر دلیلی در آن مقطع زمانی با این درخواست ترکمنستان موافقت کرد و بدین ترتیب براساس محاسبات ترکمن ها، طلبی حدود ۱٫۸ میلیارد دلار به حساب ایران نوشته می شود. البته با گذشت زمان و پس از افت قیمت گاز در بازارهای جهانی، قیمت گاز صادراتی این کشور به ایران کاهش می یابد که همچنان ادامه دارد.
زمانی که ایران آماده پرداخت بدهی گازی ترکمنستان می شود، تحریم ها شدت یافته و مراودات بانکی قطع می شود و بدین ترتیب روند پرداخت بدهی به این کشور بلاتکلیف باقی می ماند.
پس از استقرار دولت یازدهم، ایران به صورت ماهانه اقدام به تسویه بدهی گازی خود به ترکمنستان کرده و بنابراین مبلغ دیگری به این طلب افزوده نمی شود.
ایران با قطع واردات گاز از ترکمنستان با شتاب بخشیدن به ساخت خط لوله های در دست احداث و تغییر موقت سوخت صنایع از گاز به سوخت مایع، می تواند نیاز نواحی شمالی شرقی کشور را رفع کند اما عشق آباد بازنده اصلی این ماجرا خواهد بود زیرا بزرگترین مشتری خود را از دست خواهد داد.