عربستان و روسیه بازار نفت را تکان می‌دهند؟

متین دخت والی نژاد: 20روز دیگر13 عضو کارتل نفتی اوپک به علاوه روسیه در الجزیره پایتخت الجزایر گردهم می آیند تا برای چهارمین بار درباره آینده بازار نفت تصمیم گیری کنند.

کشورهای عضو اوپک در حاشیه گردهمایی بین المللی انرژی (IEF) که قرار است روزهای ۲۶ تا ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۶ (پنجم تا هفتم مهرماه) در الجزایر برگزار شود، نشست غیررسمی خواهند داشت؛ نشستی که موضوع بحث آن برای چهارمین بار قرار است فریز کردن تولید نفت باشد.

اگرچه روز گذشته اعلام شد که عربستان سعودی و روسیه به توافق رسیده اند که برای تعادل در بازار نفت با یکدیگر همکاری کنند،اما در این میان موضع ایران به عنوان عضو موثر در اوپک بسیار مهم است.چه آنکه ایران تقریبا 10 درصد ذخایر نفتی جهان و 13 درصد ذخایر اوپک را در اختیار دارد و به تازگی از تحریم های بین المللی خارج شده است.

تولید نفت ایران براساس اعلام وزارت نفت، بعد از لغو تحریم ها به بیش از 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز افزایش یافته که از این میزان بیش از 2 میلیون 700 هزار بشکه آن را به فروش می رساند.رقمی که برخی از اعضای اوپک را نگران کرده که با افزایش تولید نفت ایران،سایر تولیدکننده های نفت عضو این کارتل، از جمله عربستان و عراق نیز ترغیب به افزایش تولید خود شوند.

به دنبال کاهش بهای نفت در دوسال گذشته که به دلیل افزایش تولید نفت در جهان صورت گرفت،عرضه نفت بیش از تقاضا شد و در نتیجه قیمت‌ها رو به کاهش گذاشت.چسبندگی قیمت ها به سمت سقوط تا جایی پیش رفت که بسیاری از اقتصادهای وابسته به نفت با مشکل کمبود منابع مالی برای اداره خود روبرو شدند.

حتی عربستان با داشتن بیش از 800 میلیارد دلار ذخایر ارزی،با کاهش بهای نفت ناچار به استفاده از سیاست های ریاضت‌گونه از جمله قطع یارانه انرژی شد.این اتفاق در کشورهایی مثل ونزوئلا به کسری بودجه شدید منجر شد.با این حال تولیدکننده های نفت عضو اوپک به تاسی از تولیدکننده های غیر عضو اوپک از تولید خود نکاستند و هر روز بیشتر تولید کردند.از بدشانسی تولیدکننده های نفت،رشد اقتصاد جهان هم کند شد تا تقاضا برای نفت کاهش یابد و در نتیجه روزانه بیش از 2 و نیم میلیون بشکه نفت تولید شده روی دست تولیدکننده های نفت بماند.نفت مازادی که حالا خیلی از طرفداران محیط زیستی را نگران کرده که برداشت آن از زیر زمین و نگه داشتن این میزان نفت اضافه در نفتکش های روی آب،هر لحظه ممکن است فاجعه محیط زیستی جدیدی به بار آورد.

آمریکا مخل بازار نفت

اگرچه اعضای اوپک به دلیل فشار اقتصادی ناشی از کاهش بهای نفت برای چهارمین بار گردهم می آیند تا برای فریزکردن تولید به توافق برسند، آمریکا که در سالهای اخیر با تولید نفت شیل(نفت صخره ای) و عرضه آن به بازار جهانی بازار نفت را مختل کرده،تصمیمی برای کاهش تولید ندارد.هرچند که کاهش بهای نفت تعداد دکل های حفاری این کشور را طی یکسال گذشته به کمتر از نصف کاهش داده، اما به نظر نمی رسد که این کشور تصمیمی برای کاهش تولید خود داشته باشد. درمقابل روسیه هم به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکننده های نفت دنیا،همچنان بر تولید خود می افزاید و بازار را با عرضه انبوه،متلاطم کرده است.با این حال روسیه هم از کاهش قیمت ها چندان راضی نیست.در عین حال این کشور اعلام کرده،زیان ناشی از کاهش بهای نفت را با عرضه بسیار جبران می کند ولی حاضر نیست در رقابت با عربستان در بازار نفت،بازارش را دو دستی به این کشور تقدیم کند!

این شرایط بازار نفت است؛حالا اعضای اوپک که هم اکنون 45 درصد نفت دنیا را تامین می کنند می خواهند در این آشفته بازار برای قیمت نفت چاره اندیشی کنند.سه نشست قبلی در دوحه و وین به نتیجه نرسیده است.چهارمین نشست 20 روز دیگر برگزار خواهد شد.اعلام برگزاری نشست چهارم قیمت نفت را در آستانه 50 دلار بالا برده،با این حال تحلیل گران بازارنفت می گویند این قیمت ها مثل آفتاب لب بام است و هر لحظه امکان ریزش آن وجود دارد.هرچند که فصل سرد در نمیکره شمالی زمین در حال شروع شدن است،اما تا تولیدکننده ها تصمیمی برای کاهش یا فریز تولید نگیرند،قیمت ها قرار نیست افزایش یابد.

نقش کلیدی ایران در آستانه چهارمین نشست

تحلیل گران بازار نفت می گویند،تنها در صورتی که اوپک و روسیه به توافق برسند،می توانند بازار نفت را متحول کنند.عربستان و روسیه بیش از 22 میلیون بشکه نفت در روز به بازار عرضه می کنند.این دو کشور به تنهایی 25 درصد از کل تولید نفت دنیا را تولید می کنند.بدون شک توافق این دو کشور در کنار توافق کارتل نفتی اوپک می تواند،تولیدکننده های نفت را به آینده بهای نفت خوش بین کند.

روز گذشته محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی اعلام کرد که تعادل در بازار نفت بدون همکاری عربستان و روسیه امکان پذیر نخواهد بود. اظهار نظر وی سه روز بعد از سخنرانی پوتین درباره همکاری روسیه با اوپک برای برقراری ثبات در بازار نفت صورت گرفته که نشان می دهد دوکشور مواضع خود را درباره نفت به هم نزدیک کرده اند.

پوتین روز پنجشنبه گفته بود که تمایل دارد اوپک و روسیه که نیمی از نفت جهان را تولید می کنند، به توافقی بر سر فریز عرضه نفت دست یابند و انتظار دارد اختلافات بر سر مشارکت ایران در این طرح حل و فصل شود.

پوتین پیش از این گفته بود که در مذاکرات آتی تلاش می‌کنیم ، ایران را به تازگی از تحریم‌های نفتی رهایی یافته ، از این طرح مستثنی کنیم.

از زمانی که کشورهای عضو اوپک در ماه گذشته میلادی اعلام کرده اند که نشستی غیررسمی را در الجزایر در مورد قیمت ها و عرضه نفت برگزار خواهند کرد، قیمت نفت خام حدود 6 درصد افزایش یافته و حالا همه امیدها به موضع ایران در نشست آتی و البته نتیجه نهایی نشست الجزایر دوخته شده است.