وزیر انرژی آمریکا توافق هستهای را یکی از مهمترین دستاوردهای دولت اوباما در حوزه ایمنی هستهای دانست و تاکید کرد: گزارشات آژانس نشان داد که ایران به تعهداتش پایبند مانده است.
ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا روز پنجشنبه در یک نشست با موضوع مدیریت انرژی در دانشگاه کلمبیا از توافق هستهای ایران و گروه 1+5 به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا در حوزه ایمنی هستهای یاد کرد و گفت: زیربنای این توافق به طور ویژه روی احتمال تهدید تسلیحات هستهای بنا شده است و این ساختار زیربنایی این است که ایران به مدت 15 سال با محدودیتی قابل توجه درخصوص آنچه میتواند در یک برنامه صلحآمیز هستهای غیرنظامی انجام دهد، مواجه است. در این میان اقدامات شفافسازی و راستیآزمایی تقریباً برای همیشه ادامه خواهند داشت.
مونیز تصریح کرد: بنابراین زیربنای توافق این است که محدودیتها تا 15 سال برقرار هستند تا آنها (ایرانیها) اعتماد بینالمللی نسبت به ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای شان را دوباره ایجاد کنند. همچنین از آغاز زمان توافق تا همیشه اقدامات راستیآزمایی نیز انجام میشود.
وی ادامه داد: اکنون این توافق به خوبی در حال اجراست. 9 ماه از زمان اجرای آن میگذرد و بازرسان بینالمللی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سه گزارش خود تایید کردند که ایران به تعهدات هستهایاش عمل کرده و به آنها پایبند است. توافق هستهای در ماه ژانویه و پس از آنکه آژانس راستیآزمایی کرد که ایران تعهداتش را به طور کامل انجام داده است، اجرایی شد.
وزیر انرژی آمریکا افزود: آنچه اکنون از سوی ایرانیها مطرح میشود این است که ما تعهداتمان را اجرا نمیکنیم اما بگذارید شفاف بگویم که ما به طور کامل به سهم خود در این توافق عمل کردهایم. این حقیقت که آنها احتمالا متوجه سرعت تاثیر اقتصادی مورد انتظارشان از برجام نیستند به موارد پیچیده زیادی وابسته است که شامل مساله اجرای تعهدات از طرف ما یا ممانعت آمریکا از انجام تعاملات مجاز با ایران تحت تحریمهای باقیمانده نمیشود.
مونیز همچنین گفت: این توافق به دلیل آنچه که هست مورد انتقاد قرار نمیگیرد بلکه هر انتقادی که مطرح میشود براساس آن چیزی است که در توافق نیست. این توافق مساله موشکها یا حزبالله را حل نکرده چراکه صرفاً روی موضوع هستهای و تحریمها متمرکز است. بنابراین تنها تحریمهای مرتبط هستهای برداشته شده و هنوز تحریمهای دیگری شامل تحریمهای مرتبط با حقوق بشر و برنامه موشکی پابرجا هستند.
وی تاکید کرد: اما توافق در حال اجراست و تولیدات و صادرات نفت ایران در شرایطی کاملا خوب و در حال نزدیک شدن به دوران پیش از تحریمهاست. بنابراین اقتصاد در حال رشد است و همانگونه که امیدوار بودیم تمام چیزها رو به جلوست.
مونیز در ادامه با تاکید بر اینکه راستیآزمایی اجرای تعهدات ایران کاری پیچیده است، گفت: اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی به خوبی این کار را انجام داده و پایبندی ایران به تعهداتش را تایید کرده است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر سرعت رشد اقتصادی در ایران آنگونه که آنها انتظار دارند نباشد، آیا این موضوع موجب نگرانی سیاستگذاران آمریکایی میشود، گفت: مطمئناً بله. به همین دلیل است که وزیر امور خارجه کری و جک لو وزیر خزانهداری اخیراً در پاریس، لندن و فرانکفورت با بانکداران نشست برگزار کردند تا به روشنی بگویند که آنها میتوانند با ایران تعامل کنند و قوانین را برای آنها تشریح کردند.
وزیر انرژی آمریکا که نقشی کلیدی در رایزنیهای فنی ایران و گروه 1+5 در جریان مذاکرات هستهای داشت، افزود: اما زمان میبرد تا اقتصاد بازسازی شود و بانکها درباره اینکه با چه کسی در حال تعامل هستند، اطمینان پیدا کنند. اکنون بانکهای متوسط زیادی دادوستد با ایران را آغاز کردهاند. اینگونه نیست که هنوز اتفاقی نیفتاده اما بانکهای بزرگ محتاطتر هستند و به همین دلیل هنوز دست به معامله با ایران نزدند.
مونیز در پایان تاکید کرد: از نظر من رشد اقتصادی حاصل از برجام حتی بیشتر از انتظارها بوده و بخش نفتی ایران به زمان پیش از تحریمها بازگشته است. اتفاقات در حال رخ دادن است و آمریکا حتی مجوز فروش صنایع هواپیمایی را داده که موضوعی بسیار مهم در ایران به شمار میآید. رفع مشکلات باقیمانده منوط به تلاش بانکداری ایران و شفافسازی آنها در این بخش است.