روزنامه «فایننشال تایمز» در گزارشی به نقل از منابع آگاه مدعی است که اختلافنظر میان «بشار اسد» رییسجمهوری سوریه و مقامهای دولتی و بوروکراتهای رده پایین آن کشور درباره حضور بیشتر اقتصادی و تجاری ایران در سوریه ایجاد شده است.
این روزنامه مینویسد: «ایران به شدت نگرات است که روسیه و ارتباطاتاش با دولت سوریه سبب شود تا روسها نقش عمده را در امضای قراردادهای تجاری و اقتصادی در دوران بازسازی سوریه داشته باشند و تهران نتواند میوه سرمایهگذاریای که در دوران جنگ در سوریه انجام داده است را اکنون بچیند. تهران به تقویت «اسد» رییسجمهوری سوریه با سرمایهگذاریای عظیم کمک کرد. با این حال، ممکن است ایران برای بازگشت سرمایه خود در سوریه مجبور به تلاش بیشتری شود. ایران البته تاکنون سود قابل توجهی را کسب کرده است. گزارشها نشان میدهند که یادداشت تفاهمی برای راهاندازی اپراتور تلفن همراه میان یکی از نهاد ایرانی و دولت سوریه منعقد شده است. همچنین آن نهاد نقش مهمی در بهرهبرداری یکی از پرسودترین معادن فسلفات سوریه دارد. همچنین، برنامههایی برای گسترش بهرهبرداری از زمینهای کشاورزی و توسعه دانشگاهها در سوریه دارند. با این حال، بازرگانان و دیپلماتها در سوریه میگویند که این قراردادها از سوی مقامهای دولتی سوریه که مشتاقاند روسها و چینیها در سوریه سرمایهگذاری کنند، متوقف شدهاند.
به نوشته این روزنامه؛ آنان نگران هستند که حضور اقتصادی و تجاری بیشتر تهران در سوریه سبب افزایش نفوذ ایران در آن کشور شود. یک بازرگان سوری میگوید که بیش از یکسال است که در حوزه مخابرات و ارتباطات قراردادها با ایران امکان امضا واجراییشدن نداشتهاند. او میگوید ایران هرگز به سود مدنظرش از نظر اقتصادی در سوریه دست نیافته است.
«فایننشال تایمز» در ادامه مینویسد: «دوستان و دشمنان ایران اغلب از آن کشور به عنوان یکی از وفادارترین بازیگران خاورمیانه یاد میکنند که نفوذ خود را تقویت کرده است. برای ایران، سوریه بخش مهمی از محور مقاومت است که باعث حفظ ارتباط میان شبهنظایمان طرفدار ایران به خصوص حزب لبنان در مرز با اسرائیل با آن کشور میشود. حضور فزاینده حزبالله و نیروهای ایرانی در مرز اسرائیل نگرانی جدیای را برای رژیم اسرائیل و متحدان غربی آن به ویژه امریکا ایجاد کرده است.»
این روزنامه در ادامه مینویسد که ایران به دلیل سرمایهگذاری بالا برای حفظ اسد در قدرت نگران است که اکنون برای بازسازی در آینده آن کشور، روسیه اصلیترین پشتیبان دمشق مانع نفوذ بیش از حد ایران شود. روشن نیست که چه بازیگران اصلیای برای بازسازی سوریه سرمایه گذاری میکنند.
این روزنامه میافزاید: «کشورهای غربی و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس سرمایه لازم را برای انجام این کار دارند اما مادامی که از معارضان سوری حمایت میکنند در حاشیه قرار خواهند داشت. یکی از مقامهای دولتی سوریه اما میگوید اسد اغلب به نفع ایران کار میکند. هنگامی که کار به معاملات تجاری و اقتصادی میرسد مقامهای دولت کاری را انجام میدهند که به نفع اسد و خواستههای او باشد اما این موضوعی است که بین ما (اعضای هیئت حاکمه) و اوست، بدون ایران.»
این روزنامه مدعی است که بازرگانان و دیپلماتها می گویند ایران به شدت نگران است که نتواند سوداقتصادیای از دوران بازسازی در سوریه از آن خود کند. با این حال، از دید این روزنامه در همسایگی سوریه در عراق ایران پیشتر سود مالی استراتژیک خود را کسب کرده است.
این روزنامه مینویسد: «تهران نه تنها وضعیت بهتری در مقایسه با واشنگتن در عراق دارد بلکه تجارتاش با آن کشور در حال افزایش است. در سال ۲۰۰۸ میلادی، تجارت ایران با عراق ۲.۳ میلیارد دلار بود و تا سال ۲۰۱۵ میلادی به ۶.۲ میلیارد دلار رسید. یک بازرگان ایرانی میگوید که سوریه زمان زیادی نیاز دارد تا بتواند روی پای خود بایستد؛ برخلاف عراق که منابع زیادی در اختیار دارد. «احمد مجدیار» پژوهشگر انستیتو خاورمیانه در واشنگتن میگوید برای ایران، اولویت عراق است؛ جایی که از مزایای رقابتی برخوردار است. او میگوید هدف ایران آن است که به بزرگترین شریک تجاری سوریه تبدیل شود. او اشاره میکند ایران با موفقیت، شاخههای دانشگاه های ازاد اسلامی خود را در عراق و سرتاسر منطقه راه اندازی کرده و قصد دارد تا شعبات آن را در چندین شهر سوریه نیز افتتاح کند.
«فایننشال تایمز» اشاره میکند که شرکتهای خصوصی ایرانی خواستار حضور بیشتری در سوریه در دوران بازسازی هستند. با این حال، تنها شرکتهای وابسته به یک نهاد خاص توانستهاند به بازار سوریه دسترسی داشته باشند.
این روزنامه به نقل از منابع آگاه تجاری و دیپلماتیک مینویسد مقامهای دولتی سوری و بوروکرات رده پایین آن کشور تلاش میکنند تا مانع از گسترش نفوذ اقتصادی و تجاری ایران در سوریه شوند. آنان احساس میکنند که ایرانیها میخواهند در همه جای سوریه حضور داشته باشند و از این موضوع احساس خطر میکنند. در نتیجه، این مقامهای سوری میخواهند ایرانیها را از نظر اقتصادی معطل کنند.»