رئیس گروه پژوهشی مدیریت محیط زیست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: دریای خزر به لحاظ حجمی و سطحی در حد اقیانوس‌ها نیست و نمی‌تواند امواج سهمگین سونامی در آن شکل گیرد.
به گزارش شمال نیوز ، وقوع زلزله‌های متعدد در کشور نگرانی‌های بسیاری در میان مردم به وجود آورده در این میان صحبت‌هایی از وقوع سونامی در دریای خزر به میان آمده که بر این دغدغه‌ها افزوده است در این زمینه مصاحبه‌ای با همایون خوشروان رئیس گروه پژوهشی مدیریت محیط زیست وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری ترتیب داده که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
آیا شواهدی از سونامی در دریای خزر از گذشته تاکنون یافت شده است؟
در حال حاضر زمین‌لرزه‌های بی‌شماری در کشور رخ داده است و مردم از بروز زلزله‌های ویرانگر دیگر وحشت‌زده هستند، در این میان بازار برخی سخن‌های غیرکارشناسی، شایعات و پیش‌بینی‌های دروغین داغ شده است. حتی در مورد بزرگترین دریاچه کره زمین یعنی دریای خزر نیز چنین اظهار کرده‌اند که به‌زودی شاید شاهد وقوع سونامی در دریای خزر باشیم.
براساس پژوهش انجام یافته توسط بنده و همکارانم بر روی زمین‌لرزه‌های مخرب دریای خزر تاکنون شواهدی برای بروز سونامی خطرناک در دریای خزر در ادوار گذشته یافت نشده است.
عامل مهم بروز زمین‌لرزه مخرب در حاشیه مناطق ساحلی دریای خزر چیست؟
حضور گسل‌های فعال و خطرناک در حاشیه مناطق ساحلی دریای خزر عامل مهمی برای بروز زمین‌لرزه‌ای مخرب در خشکی بوده که مهم‌ترین آنها زلزله‌های مخرب دهه ۳۰ سنگ‌چال آمل و در سال ۱۳۶۹ منجیل است که منجر به مرگ تعداد زیادی از انسان‌های ساکن در منطقه شمال البرز شده است.
آیا سونامی در دریای خزر اتفاق می‌افتد یا خیر؟
اما واقعیت این است که در پهنه آبی دریای خزر در صورت وقوع زمین‌لرزه و ناپایداری بستر توسط نیروهای ناشی از آن شرایط برای شکل‌گیری امواج توسعه یافته سونامی وجود ندارد؛ زیرا این دریا به لحاظ حجمی و سطحی در حد اقیانوس‌ها نیست و نمی‌تواند امواج سهمگین سونامی در آن شکل گیرد.
چه تعداد گسل در سواحل دریای خزر داریم؟
در سواحل جنوبی دریای خزر چند گسل معروف داریم و مهم‌ترین آن گسل مازندران است که گسل خطرناکی بوده و موجب بالا آمدگی ارتفاعات البرز شده است که این گسل می‌تواند موجب بروز زمین‌لرزه‌های خطرناکی شود.
گسل البرز نیز در حاشیه دامنه ارتفاعات البرز می‌تواند سبب بروز زلزله‌های مهیبی شود.
همچنین در ارتفاعات شمالی البرز شرایط برای راندگی و رانش زمین بسیار فراهم است اگر زمین‌لرزه‌های اتفاق بیفتد رانش گسترده ارتفاعات پر شیب را خواهیم داشت که منجر به بروز خسارت جدی می‌شود.
مهم‌ترین موضوع برای پیشگیری از آسیب‌ها و مخاطرات در صورت بروز زمین‌لرزه در مازندران چیست؟
مدیریت بحران در این زمینه وظیفه سنگینی دارد و نخستین گام تهیه نقشه آسیب‌پذیری مخاطرات طبیعی استان مازندران است که در این زمینه مستندات مشخصی مشاهده نمی‌شود.
گام بعدی تهیه اطلس ریز پهنه‌بندی لرزه‌ای برای تمامی شهرهای مازندران است و پس از آن نظارت فنی بر ساخت‌وسازها مطابق با استانداردها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در حال حاضر وضعیت مازندران در زمینه زمین‌لرزه چیست؟
استان مازندران نسبت به نیروهای زمین‌لرزه بسیار آسیب‌پذیر است و در صورت وقوع زمین‌لرزه‌های مهیب عوامل ناپایدارکننده مانند پدیده روان‌گرایی در مناطق ساحلی و لغزش و راندگی در کوهپایه‌های البرز سبب خسارات غیرقابل جبران خواهد شد.
صحبت پایانی؟
با توجه به کارهای پژوهشی انجام یافته در این زمینه آمادگی گروه پژوهشی مدیریت محیط زیست را برای مطالعه و بررسی مخاطرات زمین‌شناسی استان مازندران اعلام کرد و در صورت صلاحدید مقامات استانی تجارب علمی خودشان را در اختیار واحدهای تصمیم‌گیرنده قرار خواهد داد.
گفت‌وگو از: زهرا طاهری