دیپلماسی فوتبالی ایران و قطر

روز پنجشنبه ۲۳ آذرماه مهدی تاج و «حمد بن خلیفه آل ثانی» روسای فدراسیون های فوتبال ایران و قطر در دوحه تفاهم نامه ای را برای توسعه همکاری های همه جانبه و مشترک از جمله در زمینه اردوهای تیم های ملی فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی زنان و مردان امضا کردند.
همکاری با فدراسیون فوتبال ایران، بخشی از برنامه های بلندمدت فدراسیون فوتبال قطر در راستای توسعه فوتبال در این کشور و افزایش روابط با همتایان آسیایی و جهانی خود، عنوان شده است.
بر اساس این تفاهم نامه تیم های ملی ایران در رده های مختلف سنی زنان و مردان می توانند از امکانات کمپ دوحه قطر به ویژه آکادمی اسپایر استفاده کنند.
در یکی دیگر از بندهای این تفاهم نامه آمده است تیم های ملی فوتبال ایران و قطر برای برگزاری دو دیدار دوستانه با تیم های مطرح که انتخاب آنها با ایران خواهد بود نیز به توافق رسیده اند.
این موضوع از آنجایی حائز اهمیت است که قطر در سال ۲۰۲۲ میزبان جام جهانی فوتبال است و هیچ تردیدی در کیفیت برتر ورزشگاه ها و زمین های تمرینی فوتبال این کشور ثروتمند حاشیه جنوبی خلیج فارس نیست. برگزاری اردوهای خارجی در زمین های تمرینی با کیفیت و همچنین برگزاری دیدارهای دوستانه با تیم های مطرح همواره یکی از خواسته های اصلی کارلوس کی روش سرمربی تیم ملی ایران بوده و به نظر می رسد با امضای این تفاهم نامه بخشی از اهداف و ایده های مرد پرتغالی برای فوتبال ملی ایران محقق شده باشد.
امضای این تفاهم نامه همکاری بخشی از برنامه های بلندمدت فدراسیون فوتبال قطر در راستای توسعه فوتبال در این کشور و افزایش روابط با همتایان آسیایی و جهانی خود است.
این تفاهم نامه همچنین به توسعه روابط فدراسیون های دو کشور می پردازد و تمرکز آن بر موضوعاتی است که منافع دو طرف را در فرآیند توسعه فوتبال در ایران و قطر تامین می کند.
بر اساس اعلام فدراسیون فوتبال ایران، در آینده ای نزدیک یک گروه مشترک شکل خواهد گرفت تا چارچوب های قانونی اجرای این تفاهم نامه را با جزئیات مورد بررسی قرار دهد.
قطر با تکیه بر درآمدهای سرشار نفت و گاز خود دارای بالاترین درآمد سرانه در جهان است و این درآمد سرشار به آن کشور اجازه داده تا برترین مربیان فوتبال را به خدمت گرفته و لیگی حرفه ای را با بازیکنان صاحب نام اداره کند؛ لیگی که بازیکنانی از اروپا، آفریقا، آمریکای جنوبی و حتی ایران، ژاپن و چین در آن بازی می کنند.
اما یک نکته بسیار مهم و کلیدی دیگر نیز در تفاهم نامه همه جانبه فدراسیون های فوتبال ایران و قطر وجود دارد. براین اساس، این تفاهم نامه به دو کشور اجازه می دهد تا درباره موضوعات مرتبط با «منافع دو طرف» با یکدیگر مذاکره کرده و وارد همکاری شوند.
شاید اولین و مهم ترین موضوعی که این روزها به بحث داغ محافل ایران و قطر وارد شده، میزبانی از تیم های عربستانی و اماراتی باشد. عربستان سعودی در سال های گذشته و با ادعای «ناامنی» مانع از ورود تیم های ملی و باشگاهی اش به ایران شده است. این ادعا درحالی مطرح شده که اختلاف نظر تهران- ریاض موضوعی سیاسی است و ایران به اندازه ای امنیت دارد که حتی کشورهایی همچون ژاپن، استرالیا و افغانستان دیدارهای ملی و باشگاهی بین المللی خود با تیم هایی همچون عراق و سوریه را به میزبانی شهرهای مختلف این کشور برگزار کرده اند.
از سوی دیگر عربستان به واسطه اختلاف نظرهای سیاسی با قطر، به همراه شماری از هم پیمانانش مانند بحرین و امارات، تمامی روابط خود را با دوحه قطع کرده و حتی حریم هوایی خود را بر روی این کشور بسته است و همچنین به صراحت اعلام و تهدید کرده که تیم های ورزشی این کشور نیز در دوحه به میدان نخواهند رفت.
ایران و قطر امروز می توانند و باید برای مقابله با این رفتارهای غیرورزشی که ناشی از تحولات سیاسی داخلی در عربستان است با یکدیگر متحد و همگام باشند. ایران می تواند از نفوذ قطر در فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا در این رابطه استفاده کند زیرا بدون تردید قطر اگر دارای نفوذ در نهادهای بین المللی فوتبال نبود، امکان کسب میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را نداشت.
از سوی دیگر منطق و روابط گسترده ایران با کشورهای آسیایی می تواند تسهیل کننده شرایط سیاسی فعلی باشد که عربستان بر AFC تحمیل کرده است. درحالی که در آخرین نشست کمیته اجرایی AFC بر برگزاری تمامی دیدارهای لیگ قهرمانان آسیا به طور رفت و برگشت تاکید شد اما امروز می بینیم که عربستان مدعی است این موضوع را رعایت نخواهد کرد و با استفاده از نفوذ خود در AFC تلاش دارد تا بازی هایش با تیم های ایرانی و قطری در زمین بی طرف برگزار شود.
به طور حتم فدراسیون فوتبال ایران می تواند از ظرفیت قطر به عنوان کشوری با نفوذ در فیفا و AFC استفاده کرده وبا رایزنی ها و همچنین پیگیری راهکار حقوقی و قانونی در شکایت به فیفا حق میزبانی از تیم های عربستانی را محقق کند.