فعالان کسب و کار خانگی مازندران که خود را سختی کشیده های عرصه تولید و فعالیت می دانند از مشکلات بازاریابی به عنوان سنگی در راه مسیرشان نام می برند و به گفته انان با رفع آن ،این نوع مشاغل می تواندزمینه ساز اشتغال و درآمدزایی خوبی در جامعه باشد.
چرخه کسب و کارها با عرضه تولیدات و محصولات در بازار ، فروش و کسب درآمد آنها به نتیجه می رسد و در این میان در کسب و کار خانگی که افرادی غالبا بدون پشتوانه بازاریابی در منازل دست به تولید محصول می زنند به حمایت و توجهات بیشتری نیازمند هستند تا بتوانند با فروش تولیدات ادامه مسیر بدهند .
مصوبه سال ۱۳۸۹ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی در ایران از سوی مجلس شورای اسلامی یکسال بعد شکل اجرایی به خود گرفت .
براساس ماده ۲ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی ، مشاغل و یا کسب و کار خانگی آن دسته از فعالیت هایی است که توسط عضو یا اعضاء خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب وکار بدون ایجاد مزاحمت و اخلال درآرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می گیرد و منجر به تولید خدمت قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می شود .
پرداخت تسهیلات از آن جهت که در بازگشایی گره ای از مشکلات فعالان این بخش تاثیر دارد حائز اهمیت است اما در مسیر انجام کار و فعالیت نبود حمایتی برای ارائه به بازار مصرف ، گره کوری برای این قشر به شمار می رود و آنها می بایست چشم انتظار تقاضای خرید دست ساخته های خود در بازاری باشند که بدان آشنا نیستند .
** بازاریابی زنجیری برای پویایی کسب و کارهای خانگی در مازندران
ملیحه محمدی از فرشبافان مازندران که سالهاست در این عرصه فعالیت می کند از ضعف در بازاریابی به عنوان اصلی ترین مشکل و دغدغه فعالان در این حرفه نام برد و گفت : با وجود پشت سر گذاشتن سختی ها در تولید فرش ، بازاریابی مشکل اصلی در این زمینه به شمار می رود .
وی از نبود فضا و بازاری برای عرضه دست بافته های فرشبافان مازندران به عنوان دلیلی برای پا به عرصه گذاشتن تجار استان های دیگر برای خرید تولیدات فرشبافان مازندران ذکر کرد و ادامه داد : فرشبافان مجبور به فروش محصولاتشان به قیمت ناچیز می شوند .
محمدی با اشاره به اینکه هر بافنده کارگاهش در هر ۲ ماه یک تخته تابلو فرش چهارصد گره ای می بافد ، گفت : هر تابلو فرش براساس نوع نقشه از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا چهار میلیون تومان از آنان خریداری می شود و سه برابر این قیمت نیز توسط تجار در استان های دیگر به فروش می رسد .
وی ادامه داد : همچنین در هر چهار ماه هر ۲ یا سه بافنده یک فرش یک متر در یک و ۶۰ سانتی متر می بافند که هفت ونیم میلیون تومان از آنان خریداری می شود .
این بافنده فرش گفت : این درحالیست فرش بافته شده در مازندران به قیمت ۱۲ میلیون تومان در استان های دیگر توسط تجار فروخته می شود .
محمدی یکی ازدلایل ناشناخته ماندن هنر فرشبافی مازندران را همین شیوه فروش محصولاتشان عنوان کرد و ادامه داد : در حالیکه فرش دستبافت هنرمندان مازندران در قد و اندازه شهرهای معروف فرش کشور است .
محمدی که از سال ۱۳۸۵ با دریافت تسهیلات ۸۰۰ میلیون ریالی از مرکز ملی فرش ایران توانست نخستین کارگاه فرش در مازندران راه اندازی بکند ، گفت : هم اکنون ۱۲ نفر در این کارگاه مشغول فعالیت هستند که با بافت تا دو متر فرش در ماه کسب در آمد می کنند .
وی با اشاره به اینکه برای دریافت تسهیلات قرض الحسنه کسب و کار خانگی اسفند سال گذشته ثبت نام کرد ، ابراز امیدواری کرد : با تخصیص تسهیلات قرض الحسنه کسب و کار بستر برای گسترش این کارگاه و افزایش اشتغال ۳۰ نفر در ۲ شیفت فراهم شود .
*** حفظ کسب و کار خانگی در گرو بازاریابی تولیدات
زهرا – الف که از بافندگان گلیم در یکی از روستاهای بخش بندپی بابل است به خبرنگار ایرنا گفت : برای کسب درآمد و همچنین حفظ صنعت دستی گلیم مازندران به این حرفه روی آوردم .
وی با اشاره به اینکه پس از فراگیری بافت گلیم از مادرشوهرش به تولید این محصول روی آورد ، افزود : خانه و محل زندگیم در روستا به عنوان محل کار و فعالیتم شد و خوشحال از اینکه مجبور به دور شدن از محل زندگیم نیستم می توانم کار بکنم .
زهرا ادامه داد : با علاقه و کوشش گلیم می بافتم تا بتوانم در تامین هزینه های زندگی خانواده ام موثر باشم ، اما آنچه در مسیر فعالیت گلیم بافی نصیبم شد تنها بافت فرش بدون کسب درآمد شد .
به گفته این فعال کسب و کار خانگی مازندران این کار بدون نتیجه باعث سرخوردگی من از ادامه فعالیت شد که روزنه های امید با ورود یک کسب و کار پشتیبان توانست در تصمیم من برای ادامه مسیر تاثیر بگذارد .
وی که ادامه فعالیت امروزش در کسب وکار خانگی را مرهون مجموعه پشتیبان برای بازاریابی و فروش محصولاتش می داند ، ادامه داد : حمایت ها در قالب بازاریابی و فروش تولیدات می تواند بسیار در ادامه فعالیت این نوع کسب وکارها تاثیر بگذارد .
** صدور بیش از ۲۶ هزار مجوز کسب و کار خانگی در مازندران
رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی کار اداره کل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی مازندران گفت : از فروردین ۱۳۹۰ و آغاز اجرای قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی تا شهریور امسال بیش از ۲۶ هزار مجوز مشاغل خانگی در استان برای بیشتر از ۳۰۰ رسته شغلی صادر شد .
امید روشن در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : براساس نوع شغل خانگی ایجاد شده بازای هر مجوز یک یا ۲ اشتغال ثابت در منازل ایجاد شده است .
وی ادامه داد : بازای هر اشتغال کسب و کار خانگی۵۰ میلیون ریال تسهیلات با کارمزد پایین پرداخت شد که جز برنامه حمایتی وزارت تعاون از این نوع مشاغل است .
رئیس اداره اشتغال مازندران که کسب و کار خانگی را سه دسته ذکر کرد ، افزود : در کسب و کار خانگی مستقل تمامی مراحل تهیه مواد اولیه ، طراحی ، تولید و عرضه توسط فعال این بخش انجام می شود .
وی در تعریف کسب و کار خانگی پشتیبان آنها را شامل تولیدکنندگان با سابقه که به دلیل آشنایی با بازار و خریداران در بازاریابی و فروش محصولاتشان مشکلی ندارند ، نام برد .
روشن گفت : کسب و کار خانگی تحت پوشش شامل افرادی است که مواد اولیه و فروش تولیدات وابسته به مجموعه دیگری است و انها فقط تولید کننده هستند .
وی با تایید مشکل بازاریابی تولیدات در مسیر فعالان کسب و کار خانگی مازندران اضافه کرد : کسب و کار خانگی تحت پوشش غالبا با این مشکل مواجه هستند که سهم بیشتری از کسب و کارهای استان را نیز به خود اختصاص داده اند .
رئیس اداره اشتغال مازندران از هدفگذاری جدید وزارت تعاون برای رفع این مشکل کسب و کار خانگی خبرداد و گفت : با بهره گیری از الگوی موفق توسعه مشاغل خانگی در دیگر کشورها این مسائل رفع می شود .
*** توسعه مشاغل خانگی با رویکرد ایجاد بازارهای مصرف
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی مازندران به خبرنگار ایرنا گفت : حمایت از کسب و کارهای خانگی پشتیبان به عنوان هدفگذاری امسال وزارت تعاون است تا با دستیابی به این هدفگذاری گره مشکل بازاریابی این مشاغل مرتفع شود .
رضا عبدی با اشاره به در نظر گرفتن اعتبار۳۲۰ میلیارد ریالی امسال برای ایجاد کسب وکار خانگی در استان مازندران ، افزود : در پرداخت این اعتبارات ، کسب و کارهای پشتیبان در اولویت قرار دارند .
وی ادامه داد : براساس روش جدید برای توسعه کسب و کار خانگی پشتیبان۷۵۰ میلیون ریال تسهیلات با کارمزد پایین پرداخت می شود .
معاون اشتغال مازندران وضعیت تولیدات کسب و کار خانگی در استان را مطلوب و خوب توصیف کرد و گفت : با حمایت از پشتیبانان که زمینه ساز ورود جدی تر آنان در عرصه بازاریابی تولیدات می شود می توان امیدوار بود که بخش مهمی از مشکلات در این زمینه مرتفع شود .
وی همچنین خاطرنشان کرد : با اعمال این الگوی توسعه مشاغل خانگی دیگر فعالان کسب و کار خانگی مجبور به جستجو برای بازاریابی محصولاتشان نیستند و حتی می توانند سود بیشتری از فروش محصولاتشان در ازای پشتیبانان کسب بکنند .
عبدی همچنین به یکی از مواد قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت : در این ماده آمده است که شهرداری ها با ایجاد بازارهای ثابت عرضه تولیدات کسب و کار خانگی می بایست همراهی و همکاری بکنند .
وی افزود : اما این ماده قانونی بجز تعداد محدودی از شهرهای مازندران در اکثر شهرها توسط شهرداری ها جدی گرفته نشده است .
معاون اشتغال مازندران تاکید کرد : با ایجاد این بازارهای دائمی عرضه تولیدات کسب و کار خانگی حجم بیشتری از دغدغه های فعالان این بخش مرتفع خواهد شد .