ابتکار: امروز روز بزرگی برای محیط زیست ایران بود | فصل محیط زیست فصلی قوی است
مجلس شورای اسلامی امروز کلیات فصل محیط زیست در برنامه ششم توسعه را تصویب کردند و براساس آن اختیارات سازمان محیط زیست در مسایل زیست محیطی بیش از گذشته شد.
به گزارش خبرآنلاین، نمایندگان در نشست علنی امروز (پنجشنبه، ۲۳ دی ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی مواد ارجاعی لایحه برنامه ششم توسعه کل کشور بندهای “الف” تا “ظ” ماده ۴۸ این لایحه را با ۱۸۱ رأی موافق، ۱۰ رأی مخالف و ۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۵ نماینده حاضر در جلسه تصویب کردند.
اهمیت این فصل از آنجایی است که وظایف دولت در آن مشخص شده است و براساس آن اختیارات سازمان محیط زیست در این‌باره بیش از گذشته شده است. در همین رابطه معصومه ابتکار در حساب توییتر شخصی خود نوشت:« امروز روز بزرگی برای محیط زیست ایران بود. فصل قوی محیط زیست در برنامه ششم توسعه در مجلس تصویب شد. با سپاس از کمیسیون، فراکسیون و رییس مجلس»
با این حال در ماده ۴۸ ارجاعی این لایحه آمده است: دولت موظف است اقدامات زیر را جهت حفاظت از محیط‌زیست به‌عمل آورد:
الف- نظارت بر ارزیابی راهبردی محیط‌زیست(SEA) در سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای و ارزیابی اثرات زیست‌محیطی(EIA) پروژه‌ها و طرحهای بزرگ کلیه دستگاههای اجرایی و بخش های خصوصی و تعاونی، نهادهای عمومی غیردولتی در پهنه سرزمینی از جمله مناطق آزاد تجاری و صنعتی براساس شاخصها، ضوابط و معیارهای پایداری محیط‌زیست.
ب- اجرای برنامه عمل حفاظت، احیاء، مدیریت و بهره‌برداری مناسب از تالابهای کشور با مشارکت سایر دستگاههای اجرائی و جوامع محلی بویژه در ارتباط با تالابهای ثبت شده در کنوانسیون رامسر به طوری که تا پایان برنامه، حداقل بیست‌درصد(۲۰%) تالابهای بحرانی و در معرض تهدید کشور احیاء شود و ضمن حفظ و تثبیت، در روند بهبود قرار گیرند.
ت- تامین اعتبارات ارزی و ریالی مورد نیاز جهت اجرای تعهدات بین‌المللی دولت جمهوری اسلامی ایران در حوزه محیط‌زیست در قالب بودجه های سنواتی. اجرای این بند منوط به رعایت اصول هفتاد و هفتم(۷۷) و یکصد و بیست و پنجم(۱۲۵) قانون اساسی ممکن می‌باشد.
ث- تأمین سهم دولت جمهوری اسلامی ایران در پروژه‌های بین‌المللی محیط‌زیستی مشترک با دولت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی به‌منظور تشویق و حمایت از جلب کمکها و سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی داوطلبانه و کمک به تأمین هزینه‌های مربوط به کنوانسیون رامسر. اجرای این بند منوط به رعایت اصول هفتاد و هفتم(۷۷) و یکصد و بیست و پنجم(۱۲۵) قانون اساسی می‌باشد.
ج- نظارت بر اجرای طرحهای جامع مدیریت پسماند بویژه در سواحل دریاها، رودخانه‌ها، جنگلها و دشت‌های حاشیه تالاب‌ها و مدیریت سالانه حداقل بیست‌درصد(۲۰%) از حجم پسماندهای موجود با روش‌های مناسب
تبصره- سازمان حفاظت محیط‌زیست موظف است در محدوده حریم شهرها و روستاها بر اقدامات شهرداریها و دهیاری‌ها در این خصوص نظارت کند.
ح- تهیه و اجرای طرح جامع پیشگیری و اطفای حریق در عرصه تحت مدیریت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری و سازمان حفاظت محیط‌زیست با همکاری دستگاههای اجرائی، نظامی(در زمان صلح) و انتظامی
خ- تکمیل و اجرای تأسیسات جمع‌آوری، تصفیه، بازچرخانی و مدیریت پساب و فاضلاب در شهرها و شهرکهای صنعتی و خدماتی و سایر واحدهایی که فاضلاب با آلایندگی بیش از حد مجاز از استاندادهای ملی تولید می‌نمایند از طریق عقد قرارداد فروش و یا پیش فروش پساب خروجی تأسیسات موجود و یا طرحهای توسعه آتی
تبصره- دولت مجاز است ازطریق تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و یا عقد قرارداد با آنان نسبت به موارد این بند اقدام نماید.
د- احیاء، توسعه و غنی‌سازی جنگلها در سطح هشتصد و پانزده هزارهکتار
ذ- اجرای عملیات آبخیزداری و حفاظت از خاک و آبخوان حداقل درسطح ده‌‌میلیون هکتار
ر- بیابان‌زدایی وکنترل کانونهای بحرانی آن حداقل درسطح یک‌میلیون و یکصد و چهل هزار هکتار
ز- تهیه نقشه‌های حدنگاری(کاداستر) منابع‌طبیعی حداقل یکصد و چهارده میلیون هکتار و اراضی کشاورزی حداقل بیست میلیون هکتار با رعایت قانون حدنگار(کاداستر)
ژ- ارتقاء پوشش صددرصد(۱۰۰%) حفاظت از جنگلها، مراتع و اراضی ملی و دولتی و مناطق چهارگانه زیست‌محیطی با مشارکت جوامع محلی و ارتقای ضریب حفاظت از جنگلها و مراتع کشور به‌منظور پایداری جنگلها و همچنین تعادل‌بخشی دام و مراتع سالانه حداقل ده‌درصد(۱۰%)
س- رفع تداخل موضوع ماده(۵۴) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مالی کشور مصوب ۱/۲/۱۳۹۴ سالانه حداقل ده‌درصد(۱۰%) در کلیه موارد، از جمله اراضیی که در خصوص آنها حکم قضایی صادر شده است،
ش- اجرای برنامه مدیریت سبز شامل مدیریت مصرف انرژی، آب، مواد اولیه، تجهیزات و کاغذ، کاهش مواد جامد زائد و بازیافت آنها در ساختمانها و وسائط نقلیه، در کلیه دستگاههای اجرائی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در چارچوب قوانین مربوطه
تبصره- آئین‌نامه اجرائی این بند به پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست به‌تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ص- احیاء رویشگاههای مرتعی و توسعه و فرآوری گیاهان دارویی به میزان حداقل نه میلیون و ششصدهزار هکتار و افزایش حداقل یکصدهزار هکتار به سطح زیر کشت گیاهان دارویی به‌نحوی که در پایان برنامه به دویست و پنجاه‌هزار (۲۵۰٫۰۰۰) هکتار برسد.
ض- ارائه برنامه جامع مقابله با ریز گردها حداکثر تا پایان سال اول اجرای برنامه و اجرای عملی و موثر آن از سال دوم
ط- اعطای تسهیلات و پیش‌بینی اعتبار لازم در بودجه سالانه جهت از رده خارج کردن سالانه ده‌درصد(۱۰%) از موتورسیکلت‌های بنزینی و جایگزینی با موتورسیکلت‌های برقی
ظ- فراهم کردن منابع ارزی و ریالی لازم جهت تبدیل پسماند به کود یا انرژی برای شهرهای مختلف درطول برنامه با همکاری بخش خصوصی و شهرداریها.
ع- اقدامات سیاسی، اقتصادی و عمرانی لازم برای تثبیت، استمرار و افزایش حقآبه به رودخانه‌های مشترک و مرزی مانند هیرمند و تأمین حقآبه زیست‌محیطی آنها
غ- تهیه، تدوین و اجرای برنامه عمل حفاظت و مدیریت از مناطق چهارگانه محیط‌زیست و گونه‌های در معرض تهدید و خطر انقراض حیات‌وحش کشور با رویکرد بهره‌گیری از ظرفیت‌های داوطلبانه و مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی با اولویت جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد توسط سازمان حفاظت محیط زیست.
ف- بازنگری در محدوده مناطق چهارگانه محیط زیست و همچنین تعریف و تقسیم بندی جدید مناطق با توجه به تقسیمات نوین اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت(UCN) توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور.
گ- کشاورزان و دامدارانی که محصولات آنها با تشخیص جهادکشاورزی شهرستان در معرض تهدید حیات‌وحش می‌باشد، می‌توانند برای جلوگیری از خسارت نسبت به محصور نمودن مزارع خود اقدام کنند.
ل- سازمان حفاظت محیط‌زیست مکلف است نسبت به پاسخ استعلام‌های مربوط به پروژه‌ها و طرحهای عمرانی دولتی و طرحهای اقتصادی سرمایه‌گذاران حداکثر ظرف مدت دوماه اقدام نماید. و درصورت رد گزارشات و درخواست‌های مذکور دلایل را کتباً به‌صورت شفاف مطابق قوانین و ضوابط فنی مربوطه به ذینفعان اعلام کند. عدم پاسخ سازمان حفاظت محیط‌زیست در مهلت مقرر، به‌منزله تائید می‌باشد.
گفتنی است نمایندگان مواد “ع” تا “ل” ماده ۴۸ را نیز با ۱۷۳ رأی موافق، ۵ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۳ نماینده حاضر در جلسه به شرح زیر مصوب کردند.