عضویت در اتحادیه اوراسیا، پیوستن به پیمان تجارت آزاد را میسر می‌کند
محسن پاک آیین سفیر سابق کشورمان در جمهوری آذربایجان راه یابی ایران به اتحادیه اوراسیا را یکی از اهداف و دستاوردهای سفر رئیس جمهوری به کشورهای ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان می داند.
ابوالفضل خدایی: حسن روحانی رییس جمهور اسلامی ایران، روز چهارشنبه سفری دو روزه به سه کشور ارمنستان در قفقاز و قزاقستان و قرقیزستان در آسیای میانه را آغاز کرد. در گفتگویی با محسن پاک آیین سفیر سابق کشورمان در جمهوری آذربایجان به بررسی این سفر پرداخته ایم:
سفر ریاست جمهوری به کشورهای ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان حاوی چه نکات مثبتی است؟
سفر ریاست محترم جمهور به کشورهای شرقی به منظور ادامه سیاست های دولت در جهت تقویت مناسبات و تعمیق همکاری با همسایگان و تعاملات منطقه ای است. دولت ارتباط نزدیک با همسایگان را به منزله همکاری و توسعه در مسایل اقتصادی، فرهنگی و بین المللی و همچنین استقرار صلح در منطقه می داند.در واقع دولت یازدهم این اقدامات را تنوع در سیاست خارجی، همکاری و مبادله در حوزه های شرق و غرب در جهان محسوب می کند. هر سه کشور ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان در حوزه ترانزیتی می توانند به عنوان پلی برای ایران در حوزه اوراسیا باشند. سه کشور مذکور به اضافه روسیه و بلاروس عضو اتحادیه اوراسیا هستند که این اتحادیه با محوریت تجاری خود تمایل دارند که با ایران همکاری های تجاری داشته و حتی خواستار عضویت ایران در آن است.
عضویت در اتحادیه اوراسیا چه امتیازاتی را می تواند برای ایران دربر داشته باشد؟
کشورمان با این اتحادیه می تواند به پیمان تجارت آزاد بپیوندد و از تعرفه های ترجیحی برای صدور کالاهای خود به بازارهای کشورهای ذکر شده استفاده کند. همچنین این سه کشور عضو سازمان همکاری های منطقه ای یا اکو هستند که ایران می تواند اهداف مشترکی را برای توسعه همکاری های منطقه ای و اقتصادی را باکمک این کشورها دنبال کند و به نتیجه برساند. نکته دیگر عضویت این سه کشور در جنبش عدم تعهد است. در مورد مواضع ایران در مورد استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای این کشورها از ما دفاع کرده اند. در حوزه تمدنی ایران، موارد مشترک فرهنگی متعددی با این کشورها داریم. برای مثال شخصیت فارابی برای ایران و هم برای قزاقستان مورد احترام و جز میراث فرهنگی مشترک دو کشور است. جدا از مباحث فرهنگی در موارد امنیتی با توجه به نگرانی قزاقستان و قرقیزستان از تروریسم، افراطی گرایی و گروههای تکفیری می توانیم مذاکرات مفیدی را با این کشورها برای مقابله با این معضل مهم منطقه ای داشته باشیم و برای استقرار امنیت، آرامش و ثبات در منطقه با یکدیگر مشورت و رایزنی کنیم.
مهمترین همکاری های ایران و ارمنستان در چه زمینه هایی صورت گرفته است؟
تبادل انرژی، از جمله صادرات گاز از ایران به ارمنستان و واردات برق از این کشور به ایران، مهمترین فعالیت های دو کشور در این زمینه می باشد. همچنین ارمنستان تنها کشوری است که با ایران لغو روادید دارد و تعداد زیادی از شرکت های ایرانی در این کشور ثبت شده اند و تجار ایرانی تسهیلات زیادی را برای ورود به این کشور دارا هستند.به همین دلیل پنج یادداشت تفاهم میان ایران و ارمنستان در این سفر امضا شد که استفاده از دروازه مرزی مشترک، همکاری بین وزارت کشورهای دو کشور برای مقابله با حوادث غیر مترقبه، همکاری در حوزه گردشگری، همکاری بین موزه های دو کشور مانند موزه ملی ایران و موزه تاریخی ارمنستان و همچنین همکاری در حوزه های ورزشی نمونه های این اسناد بود.
کدامیک از این سه کشور برای ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است؟
به عقیده من قزاقستان مهمترین کشور در میان این سفرهاست. کشوری بزرگ که دارای معادن، نفت و گاز و به خصوص اورانیوم است که ایران واردات اورانیوم از این کشور را دارد. ایران در زمینه تنظیم بازار نفت و گاز، تعیین قیمت نفت و فعالیت های فنی و آموزشی می تواند همکاری مفیدی با این کشور داشته باشد. همراهی قزاقستان و روسیه با اوپک به عنوان کشورهای غیر عضو، موجب شد تا ایران بتواند در کاهش تولید نفت و بالا بردن قیمت سهیم باشد.
مهمترین فرصتی که کشور قرقیزستان می تواند در اختیار ما بگذارد چیست؟
قرقیزستان نیز با توجه به اینکه در حال سازندگی است از اهمیت زیادی برای ایران برخوردار بوده و ایران در این بین می تواند از بازاری خوب این کشور استفاده کند. از ویژگی های مهم این سفر، همراهی هیئتی از بخش خصوصی با رئیس جمهور است و قرار بر این است همایش های بازرگانی در زمینه شناخت راهکارهای توسعه تجاری در هر سه کشور با حضور بخشهای خصوصی برگزار شود که این موضوع نشان دهنده توجه ایران به خصوصی سازی و بخش خصوصی و ماده ۴۴ برنامه چشم انداز است که از نکات مثبت این سفر تلقی می شود.