با فرض اینکه ایران طبق مفاد برجام حرکت کرده است، هیچکسی انتظار ندارد که اروپاییها حاضر به وضع مجدد تحریمها علیه ایران شوند حتی اگر امریکا بخواهد بار دیگر تحریم های موشکی و یا تحریم به دلیل حمایت آن کشور از حزب الله و یا تحریم های حقوق بشری را اعمال نماید. اقتصاد اروپا خواستار حفظ برجام و ادغام مجدد ایران در اقتصاد جهانی است.
«دانیل واگنر» که در زمینه مخاطرات و تهدیدات بینالمللی کتابهای زیادی نوشته است، در مقاله تازه خود در نشریه «هافینگتون پست» به گمانهزنی درباره امکان حفظ برجام پرداخته است.
او مینویسد: «پیروزی دونالد ترامپ تکاندهنده بود البته هنوز شخص نیست که او چه خواهد کرد؛ به خصوص در قبال ایران و برجام. ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود مخالفتش را با برجام پنهان نکرد. او در ماه مارس زمانی که در نشست سالانه ایپک در واشنگتن سخنرانی میکرد، اظهار داشت که از بین بردن توافق هستهای که او آن را زیانبار خوانده بود یک اولویت است. پس از پیروزی او در انتخابات یکی از مفسران سیاسی شناختهشده گفت که باید با برجام خداحافظی کرد با این حال، واقعیت آن است که حتی در صورتی که ترامپ تصمیم به تعویقانداختن اجرای برجام نیز بگیرد نمیتواند به تنهایی آن را پاره و لغو کند.»
او در ادامه اشاره میکند که برجام یک توافق دوجانبه میان واشنگتن و تهران نیست بلکه امریکا یکی از هفت دولتی است که آن را امضا کرده است. او در ادامه میافزاید: «اجرای برجام بدون همکاری و تشریک مساعی چندجانبه حاصل نمیشد. در نتیجه، سایر شرکتکنندگان در آن نمیتوانند خود را با هوی و هوسها و وعدههای انتخاباتی ترامپ منطبق سازند. با فرض اینکه ایران طبق مفاد برجام حرکت کرده است هیچ کسی انتظار ندارد که اروپاییها حاضر به وضع مجدد تحریمها علیه ایران شوند؛ حتی اگر امریکا بخواهد بار دیگر تحریمهای موشکی و یا تحریم به دلیل حمایت آن کشور از حزبالله و یا تحریمهای حقوق بشری را اعمال نماید.»
این تحلیلگر در ادامه میافزاید: «حتی در صورتی که کنگره امریکا رای به لغو توافق هستهای دهد و ترامپ نیز به طور رسمی آن را اجرا کند دیگر امضاکنندگان توافقهستهای و مهمتر از همه ایران بدون شک با این موضوع مخالفت خواهند کرد. از سوی دیگر حتی پس از مراسم تحلیف ترامپ نیز این حاکمیت قانون است که در امریکا جریان خواهد داشت و همچنین ترامپ و اکثریت کنگره جمهوریخواه اولویتهای بسیار زیاد دیگری دارند که مقدم بر برجام و رابطه امریکا با ایران هستند.
او در ادامه اشاره میکند همزمان با رنج اتحادیه اروپا از مشکلات اقتصادی، اروپاییها انگیزه زیادی برای استفاده از فرصت اقتصادی در ایران به منظور افزایش صادرات خود به یک بازار ۸۰ میلیون نفری به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی دارند. در این میان توتال فرانسه اعلام کرد که پس از اعلام نتایج انتخابات امریکا چیزی تغییر نمیکند و آن شرکت خواستار همکاری با ایران است. در این میان رکگویی ترامپ در قبال ایران، نگرانی دولتهای اروپایی درباره خطرات بالقوه کسب و کار با ایران را افزایش داده است. در نتیجه، اروپاییها در برابر او مقامت میکنند. اقتصاد اروپا خواستار حفظ برجام و ادغام مجدد ایران در اقتصاد جهانی است. پس از آن روسیه قرار دارد. با توجه به اینکه ترامپ وعده همکاری و بهبود روابط واشنگتن و مسکو در مبارزه علیه داعش در سوریه را داده است، کرملین خواستار اطمینانبخشی از حفظ برجام برای حفظ توزان قوا در خاورمیانه است. روسیه نمیتواند تغییر توزان قوا به ضرر ایران را تحمل کند. مسکو و تهران در منطقه منافع مشترکی با یکدیگر دارند. پوتین احتمالا از این مسائل به عنوان اهرم فشاری بر ترامپ جهت حفظ برجام استفاده خواهد کرد. در آن زمان ترامپ باید نگرانیهای مسکو را در نظر گیرد تا بتواند برای مقابله با تروریسم در منطقه با آن کشور همکاری کند.
این تحلیلگر در ادامه اشاره میکند که اسرائیل نیز احتمالا خواستار حمله نظامی به ایران نیست و در اینباره مینویسد: «شیمون پرز رییسجمهوری پیشین اسرائیل، یکی از کسانی بود که نتانیاهو را از عواقب حمله نظامی علیه ایران مطلع کرد و او را از این تصمیم بازداشت. ترامپ نیز میداند که حمله اسرائیل به ایران باعث ایجاد شرایطی بدتر در خاورمیانه خواهد شد. با این حال، واقعیت آن است که ترامپ زمانی که ملاحظات استراتژیک را در نظر بگیرد، دیگر موضوع بر سر تصمیمگیری و وعدههای انتخاباتی و اظهارات او علیه کلینتون و اوباما نخواهد بود. در صورتی که ترامپ بخواهد برجام را به هم بزند، روابط واشنگتن با هندوستان، ژاپن و کره جنوبی نیز پیچیدهتر و شکنندهتر خواهد بود. علاوه بر این، کشورهای حوزه خلیج فارس چون امارات نیز به دلیل منافع سیاسی و اقتصادی خود خواستار لغو برجام نیستند؛ علیرغم آنکه میخواهند امریکا بر ایران فشار وارد کند.
او در پایان اشاره میکند که ترامپ از نظر داخلی و مشروعیت نیز با بحران مواجه است و جامعه امریکا دچار تفرقه و چنددستگی شده و از این نظر باید وقت بیشتری روی مسائل داخلی بگذارد.