قدیمیترین معدن شمال ایران پس از سالها وقفه در حالی به چرخه تولید بازمیگردد و بهره برداری از آن بهزودی آغاز میشود که به اعتقاد کارشناسان بهره برداری سنتی از معادن ادامه دارد.
معدن گلندرود از قدیمیترین معادن شمال ایران بوده که قدمت آن به سال ۱۳۱۱ هجری شمسی برمیگردد. این معدن در سال ۱۳۸۳ به بخش خصوصی واگذارشده بود و در سال ۱۳۹۳ مجدداً معدن گلندرود به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران واگذارشده است.
محمد پور رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره قدیمیترین معدن شمال ایران میگوید: ۴۰۰ عدد آرک هماکنون در این معدن مستقرشده که ۴۰ عدد واگن و دیگر اقلام معدنی در هفته آینده برای بهره برداری هر چهبهتر از معدن گلندرود در آن استقرار خواهد یافت.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران تصریح کرد: سرجمع استخراج زغالسنگ از این معدن در طول ۱۳ سال گذشته تقریباً ۱۰ هزار تن بوده اما با تجهیز این معدن و بهره برداری جدید پیشبینی میشود تا پایان سال ۱۵ هزار تن از این معدن استخراج زغال داشته باشیم که میتواند سهم عمدهای در تهیه زغالسنگ در سطح استانهای شمالی و کشور داشته باشد.
وی همچنین به صدور قطعات صنعتی ماشینهای سبک و سنگین از مازندران به ایتالیا اشاره کرد و گفت: درگذشته قطعات از کشورهای صنعتی به ایران آمده و در مونتاژ محصولات مورداستفاده قرار میگرفت اما اکنون شاهدیم که قطعات تولیدی در استان مازندران به کشورهای اروپایی صادرشده و در تولید محصولات آنجا مورد مونتاژ قرار میگیرد.
وی در ادامه افزود: این قطعات صنعتی در تولید بولدوزر، لودر و تراکتور و دیگر ماشینآلات کشاورزی مورداستفاده قرار میگیرد بهنحویکه این قطعات در ایتالیا مونتاژ و در شبکه فروش در کل اروپا، ژاپن و امریکای شمالی در بازار مورد مصرف قرار میگیرد.
محمد پور عمران اظهار داشت: این قطعات در ۶۰ پارتی به ایتالیا باهمت گمرک فریدونکنار از مسیر ترکیه صادر خواهد شد.
پدیده کوه فروشی در مازندران
۱۳ نوع ماده معدنی درحالی است که کمتوجهی به فرآوری مواد معدنی از مهمترین چالشهای فراروی در استان مازندران است و به گفته مدیرکل سابق حفاظت محیطزیست مازندران، بابیان اینکه معادن استان به فراروی توجهی ندارند گفت: در استان معدن نداریم بلکه کوه فروشی میکنیم.
ناصر مهردادی بر لزوم تجهیز معادن به فنّاوریهای پیشرفته در بخش معدن، حفظ و حراست از محیطزیست را امری لازم بیان کرد و گفت: در استان مازندران شرایط بینظیری را شاهد هستیم و تمامی مناطق چهارگانه زیستمحیطی در استان وجود دارد.
وی بابیان اینکه آیندگان نیز حق حیات دارند، تصریح کرد: بالای ۹۵ درصد از استعلامهایی که از محیطزیست میشود پاسخ مثبت داده میشود و اگر ۳۰ درصد این استعلامها عملیاتی شود مازندران میتواند در کشور پیشرو باشد.
مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران با اظهار اینکه چرا رودخانههای ما زلال نیست، گفت: سنگشکنها و معادن در بسیاری از مناطق سبب میشود تا رودخانهها زلال نباشد و هدف این است که رودخانهها عاری از آلودگی و زلال باشند و باید بخشهای مختلف در این زمینه همکاری داشته باشند.
سیکل حمایتی از معادن معیوب است
یدالله عبدی نایبرئیس انجمن معدن استان مازندران خواستار تشکیل کارگروه تخصصی متشکل از دستگاههای مختلف برای بررسی مشکلات بخش معدن در استان شد و گفت: بازدید دورهای از بخش معدن میتواند تأثیرگذار باشد ولی متأسفانه سیکل حمایتی معیوب است و تاکنون نتیجه نگرفتهایم.
وی افزود: در بخش معدن، سنگها تقسیمبندی میشود و اگر بخواهیم روی شن و ماسه و سنگهای نیمه سخت متمرکز شویم باید به آییننامه قانون ایمنی توجه کنیم.
نایبرئیس انجمن معدن استان مازندران با اشاره به ریزش معادن و بروز خسارتهایی در این بخش یادآور شد: اختصاص یک هکتار عرصه برای معدن از مشکلات است و نیازها را تأمین نمیکند و درزمینهٔ محیطزیست به دلیل آنکه مناطق چهارگانه تعریفشده است، مشکل چندانی نداریم ولی در حوزه منابع طبیعی نیازمند رفع مسائل هستیم.
عبدی با اشاره به اینکه دربی معادن جنگلی نیستیم زیرا ممنوعیت وجود دارد، بیان داشت: برای مناطق فاقد پوشش گیاهی و جنگلی نیازمند حمایت متولیان امر هستیم.
بیگمان یکی از صنایع پویا که نقش مهمی را در توسعه اقتصادی مناطق ایفا میکنند، صنایع معدنی است. معادنی که یکی از راههای توسعه سریع در کشورهای درحالتوسعه است. سوادکوه نیز با قرار گرفتن در دامان البرز کوه، علاوه بر مناظر زیبا، دارای معادن بسیاری است، اما باوجود گذر دهههای متمادی از بهرهبرداری این معادن، در سلسلهمراتب روند توسعه درون کشوری و منطقهای، مازندران هنوز جزو مناطق توسعهنیافته و محروم محسوب میشود.
در کنار این توسعهنیافتگی، فعالیتهای معدنی به علت تولید مواد آلاینده، اثرات زیستمحیطی بسیاری بر منابع آب، خاک، هوا میگذارند. در این میان، معادن روباز، علاوه بر اثرات زیستمحیطی منجر به تغییر در جلوههای بصری طبیعی منطقه نیز میشوند.
استفاده از معادن به خاطر آنکه یک منبع تمامشدنی میباشند، موقتی است، اما اثرات تخریبی آن بلندمدت است و امکان برگشت خودبهخودی محیط به وضع اولیه منتفی است، ازاینرو، باید بهمنظور کاستن اثرات تخریبی، احیا صورت گیرد و احیا نیز وقتی ممکن است که میان سیاستهای زیستمحیطی و صنعت و معدن تعامل وجود داشته باشد و توسعه پایدار مدنظر باشد.
شاید درگذشتههای دور، کوههای بسیاری از میان رفتند تا اهرام قد بکشند و تمدنها شکل بگیرند، اما امروز بقای تمدنها برای سدههای آینده، به حفظ کوههای باقیمانده گرهخورده است.