محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در توضیح ساز و کار جدید مالی اروپا (INSTEX)، اظهار داشت: اقدام اروپائیان برای ایجاد یک ساز و کار با نام مخفف ساحات (ساز و کار حمایت از تبادلات تجاری) گام دیرهنگام بود زیرا باید بسیار زودتر انجام می‌دادند، در واقع در اجلاسی که اروپائیان در خرداد با ما داشتند و تعهدات ۱۲ گانه‌ای که در آن اجلاس مطرح کردند باید این اقدام را به عنوان یک پیش زمینه برای انجام تعهدات انجام می‌دادند که متأسفانه به دلایل مختلفی از جمله فشار‌های آمریکا، به طول انجامید.
به گزارش خانه ملت، وی با بیان اینکه اروپاییان باید اقداماتی را که تعهد کردند شروع کنند، افزود: اروپایی‌ها در بیانیه خود به این موضوع اشاره کردند.ما در بیانیه احساس نکردیم اروپایی‌ها شرطی گذاشتند، اروپایی‌ها گفتند تا زمانی که ایران در قالب برجام عمل می‌کند ما هم به اقداماتمان ادامه خواهیم داد. البته ایران به تمام تعهداتش عمل کرده و اروپاییان نه به تعهدات خودشان تا کنون عمل کردند و نه نسبت به جبران خسارت خروج آمریکا را پرداختند.
در صورت پذیرش توصیه‌های FATF امکان تبادلات خارجی و بانکی ایران فراهم‌تر است
ظریف با اشاره به موضوع FATF که در این خصوص مطرح شده است، گفت: اروپایی‌ها FATF به عنوان شرط مطرح نکردند، در واقع توصیه از طرف‌های تجاری ما این است که اگر FATF و شرایط آن انجام شده باشد امکان تبادلات خارجی و بانکی ما نیز فراهم تر است.
ساحات در مقطع کنونی یک آزمایش برای اروپایی‌ها است
وزیر امور خارجه، ادامه داد: این ساز و کار حمایت از تبادلات تجاری (ساحات) در این مقطع یک آزمایش است، پیش از اینکه این سازو کار برای ما مهم باشد برای اروپایی‌ها مهم است تا به دنیا نشان دهند تا حدی استقلال دارند و می‌تواند منافع خود را پیگیری کنند.
وی خاطرنشان کرد: با این وجود ما منتظر هستیم ببینیم اروپاییان چه کاری می‌کنند اما این به این معنی نیست که ما در ۹ ماه گذشته هیچ اقدامی انجام نداده‌ایم ما با روسیه، چین، هند، ترکیه، عراق و سایر کشورها روابطمان را داشتیم و ادامه می‌دهیم و منتظر اروپا نمی‌نشینیم، اما اگر اروپا بخواهد ثابت کند که شریک قابل اعتماد است، باید اقدام کند.
INSTEX گام مثبت اروپا در حوزه سیاسی
ظریف معتقد است: در حوزه سیاسی همین که اروپائیان در برابر اقدام آمریکا اقدامی انجام دادند یا اینکه اعلام کردند می‌خواهند ساز و کاری برای دور زدن تحریم‌های درست کنند، این اقدام خوبی است. در زمینه اجرایی چند شکل داریم، اروپائیان این کار را با تأخیر زیادی انجام دادند و ما هنوز اجرایی شدن آن را ندیدیم و از نظر عملیاتی باید صبر کنیم ببینیم اروپاییان تا چه حد می‌خواهند اقدامی می‌کنند.
ساز و کار مالی اروپا محدود به غذا و دارو نیست
وی یادآور شد: ساز و کار برای شروع از ۲۸ عضو اتحادیه اروپا و اقلام غیر تحریمی شروع می‌شود، اما این ساز و کار محدود به این تعداد از کشورها و به این اقلام نیست. در واقع ساز و کار برای این است که در مرحله اول شرکت‌های خصوصی به استفاده از آن تشویق شوند تا در ادامه به صورت کارآمد بتواند سایر حوزه‌ها هم پوشش دهد. این اقدام فعلی، سیاسی است تا اینکه ببینیم در عمل چگونه اروپاییان به اقدام عملیاتی قابل اتکا تبدیل می‌کنند.
امید ما به اقدامات اروپایی‌ها گره نخورده است
وزیر امور خارجه در پایان تاکید کرد: ما در تلاشیم و هیچ وقت امیدمان را به کسی نمی‌بندیم و به غیر از خدا، امیدمان به مردم و داخل است و مطمئن هستیم در برابر همه کشورها و فشار‌ها ایستادگی می‌کنیم و ایستادگی کردیم، دولت وظیفه دارد برای مردم هزینه ایجاد نکند بلکه هزینه را کم کند لذا در این زمینه هم تلاش خود را ادامه خواهیم داد.