شهیندخت مولاوردی
اعظم طالقانی و پنج ویژگی شخصیتی یک زن توانمند

اعظم طالقانی؛ شخصیتی چند وجهی بود. او را باید یک شخصیت مستقل شناخت و تلاش کرد زیر سایه پدر و خانواده تعریف نکرد، چنانکه او نیز چنین زیست.

اعظم طالقانی، مراحل فرآیند توانمند سازی شخصیت یک زن را به درستی طی کرد. طی این فرآیند، زنان از نیازها و خواست‌های خودشان آگاه می‌شوند و جرأت اقدام پیدا کرده و نهایتا توانمند می‌شوند.
وقتی به تاریخچه زندگی او می‌نگریم، به چند شاخصه مهم در این شخصیت و فعالیت هایش برخورد می کنیم.

اول: حیات سیاسی و اجتماعی اوست. حیات سیاسی اعظم طالقانی، قبل از انقلاب شروع شد. یعنی زمانه ای که خانواده‌های مذهبی کمتر چنین شأنی برای زنان قائل بودند. او به‌صورت چند وجهی فعال بود. وقتی مدیر مدرسه بود، فعالیت سیاسی هم داشت. همزمان در خیر جمعی و امور خیریه مشارکت داشت و سپس بعدها نماینده مجلس شد. در سال ۷۱ جامعه زنان اسلامی را به‌صورت رسمی تأسیس کرد. اهمیت این موضوع را با توجه به شرایط همان زمان باید سنجید. بعد هم نشریه پیام‌ هاجر را منتشر کرد که متأسفانه مورد بی‌مهری قرار گرفت.

دوم: شخصیت پیشروی اعظم طالقانی ست. شخصیتی پیشرو که تک‌رو نبود. اما همواره نگران از دست‌رفتن فرصت و زمان بود. او منتظر نمی‌ماند و پیشقدم میشد تا میدان عمل را  بگشاید.

سوم: در تمام این فعالیت ها، یکی از دغدغه های جدی اعظم طالقانی، توانمندی اقتصادی و سیاسی زنان ایرانی بود. ما در سیر زندگی او، هیچ زمانی را نمی‌بینیم که از انواع فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مدنی دست کشیده باشد. اینگونه است که او مراحل فرآیند توانمند سازی را به درستی طی می کند.

چهارم: اعظم طالقانی، زمانی که آقازادگی مد نبود، آقازاده بود، اما  بدون برخورداری از مواهب و رانت آقازادگی و ویژه خواری که ریشه در اصالت خانوادگی و زن بودنش داشت.

پنجم: او سیاسی‌ترین فرزند آیت‌الله طالقانی بود. اوج فعالیتش در کاندیداتوری ریاست جمهوری است و یکی از دغدغه های مهمش، شفاف‌سازی عبارت «رجل سیاسی» مندرج در قانون اساسی بود. او به تفسیر مردانه و ناعادلانه از این عبارت معترض بود و می گفت تا زنده هستم در انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا می‌شوم. اینگونه رفتارها، نشانگر شجاعت و پافشاری او به عقیده بر حقش بود. سال ۹۶ وقتی با واکر در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد، نشان‌داد که ثبات قدمش برای تعیین تکلیف واژه «رجل سیاسی» امری تظاهری و زمان بردار نیست. پیام این حرکت خانم طالقانی آن‌ بود که او تشنه قدرت نیست، زیرا نیامده بود که بماند. او آمده بود تا قدرت عشق و حق خواهی را به رخ بکشد.
پیام دیگر او به زنان امروز و نسل فردا، آن بود که برای تحقق شایسته سالاری، هرگز نباید از پا نشست، حتی اگر پاهایتان یاری نکند. پیام اصلی او امید بود.

 * حقوقدان و دبیرکل جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان