۸۳ دستاورد هسته ای؛ گوشه ای از ضرب شست ایران به آمریکا

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا امروز دوشنبه با حضور رئیس جمهوری جمعی از وزرا، دانشمندان صنعت هسته ای و سفرای مقیم تهران و در دوازدهمین مراسم روز ملی فناوری هسته ای از ۸۳ طرح صنعت هسته ای کشورمان رونمایی شد.
این طرح ها طیف گسترده ای از حوزه های مختلف صنعت، کشاورزی،گمرک،تامین آب، درمانی و پزشکی، نفت و انرژی را پوشش می دهد.دستگاه تولید آب از رطوبت هوا،شتابگرهای خطی الکترون،راه اندازی مرکزایزوتوپهای پایدار،باتری هسته ای ،سانتریفیوژ دکانتر از جمله دستاوردهای متخصصان صنعت هسته ای کشورمان بودند که امروز رونمایی شدند.
این در حالی است که امروز با دستور رئیس‌جمهور و با حضور استاندار یزد و مسئولان مربوطه در کارخانه اردکان یزد، اولین محموله کیک زرد تولیدی این کارخانه از سنگ معدن اورانیوم ساغند به UCF اصفهان انتقال یافت.

**دستگاه تولید آب از رطوبت هوا
به گزارش ایرنا امروزه دسترسی به منابع آب شیرین از مسائل مهم در بسیاری از کشورها به شمار می رود ایران هم از این امر مستثنی نیست چرا که ۱۵ درصد از مساحت ایران از پوشش گیاهی برخوردار است و ۸۵ درصد جزو مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. از این رو مشکل آب هر روز ابعاد پیچیده تر و گسترده تری می یابد.
سازمان انرژی اتمی در راستای پاسخگویی به این نیاز، فناوری نوین تبدیل رطوبت هوا به آب آشامیدنی را در دستور کار قرار داده است تا آب خالص مورد نیاز بخش های مختلف کشور را تامین کند.
امروزه تجاری سازی دستگاه های تولید آب از رطوبت هوا با نام ژنراتورهای awg در دستور کار کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. این دستگاه از سیکل تبرید تراکمی ،چیدمان کمپرسور چگالنده و تبخیر کننده تشکیل شده است.
نقاط شبنم در دستگاه به گونه ای طراحی شده که در بالاترین سطوح عمل کرده و با مصرف حداقل برق آب را با کیفیت بالا و پس از هشت مرحله فیلتراسیون تولید می کند. بزرگترین مزیت دستگاه های تولید آب از رطوبت هوا این است که آب شرب کشاورزی و صنعتی مورد نیاز را در محل مورد نظر بدون اتصال به شبکه آب و برق کشور و بدون حفر چاه تولید و توزیع می کند و آب را از منبعی کاملا جدید (هوا) تهیه کرده و در نتیجه از سایر منابع آب از جمله آب های زیرزمینی محافظت می کند.
تامین آب از رطوبت هوا به پیشنهاد رییس سازمان انرژی اتمی در دستور کار متخصصان این سازمان قرار گرفت و متخصصان پژوهشکده مواد سوخت هسته ای پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای برای نخستین بار در کشور موفق به دستیابی به دانش طراحی و ساخت ژنراتور تولید آب از رطوبت هوا شدند.
دستگاه تولید آب آشامیدنی در دو مقیاس آزمایشگاهی و نیمه صنعتی با ظرفیت های متفاوت تولید آب بسته به شرایط رطوبت در هوای شهری طراحی وساخته شده است که نسبت به نمونه خارجی آن انرژی کمتری مصرف می کند، کیفیت آب تولیدی و بازده آن بالاتر است، قیمت تمام شده کمتر و نهایتا اینکه این تکنولوژی در اقلیم آب و هوایی کشورمان کاربرد دارد.
بومی شدن فناوری ساخت این دستگاه در جهت تامین آب مورد نیاز بخش های خدماتی، بیمارستانی، اداری، خانگی، گسترش می یابد و پیش بینی می شود در نمونه صنعتی روزانه پنج تا ۲۰ هزار لیتر بسته به شرایط اقلیمی آب آشامیدنی تهیه کرد.

**شتابگر خطی الکترون
شتاب دهنده دستگاهی است که در آن ذره باردار به وسیله میدان های الکتریکی یا مغناطیسی تا سرعت های بسیار زیادی شتاب داده و در مسیر خاصی هدایت می شود انرژی جنبشی ذره در این حالت به اندازه چندین برابر انرژی در حال سکون می باشد. پرتوهای تولید شده توسط شتاب دهنده های ذرات امروزه به مقابله با بسیاری از چالشهای بشر قرن ۲۱ در بخشهای انرژی، محیط زیست، مراقبت های پزشکی، صنعت ،عکس برداری های عمقی و کشف پدیده های جدید می پردازد.
پروژه ساخت شتابگر خطی الکترون با انرژی حدود ۱۰ مگا الکترون ولت به پیشنهاد مختصصین صنعت هسته ای و با استقبال معاونت پژوهشی وزارت علوم به تصویب رسید. اجرای این پروژه مهم به پژوهشگاه دانش های بنیادی سپرده شد و با همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه شهید بهشتی و سازمان انرژی اتمی بر اساس طراحی کاملا بومی پی گرفته شده است.
این پروژه از سال ۱۳۹۴ شتاب مضاعف گرفته و در آذرماه سال ۱۳۹۶ تلاش محققان در نصب و راه اندازی کلیه اجزای مورد نیاز این شتابگر به ثمر رسید و پس از فرایند آماده سازی با امواج رادیویی پرتوان بخش شتابدهی اولیه و خوشه ساز این شتاب دهنده با موفقیت اولین آزمایش خود را طی کرد. اکنون می توان مانند سایر مراکز تحقیقاتی معتبر دنیا در زمینه ساخت و بکار گیری شتاب دهنده های خطی الکترون با اضافه کردن طول تیوب های شتابدهی به هر انرژی دلخواه برای کاربردهای مختلف دست یافت.
هدف اصلی این پروژه پایه گذاری و آموزش متخصصان فیزیک شتابگرها و تلاش برای ساخت اولین شتابگر خطی رادیو فرکانسی با توجه به امکانات و دانش بومی و ارتقای توانمندی بر اساس استفاده از متخصصان داخلی کشور بوده است.
این دستاورد ارزشمند حاصل تلاش شبانه روزی فعالیتی مشترک بین متخصصین پژوهشگاه دانش های بنیادی مختصصین صنعت هسته ای و سایر دانشگاه های و مراکز تحقیقاتی کشور طی سال های اخیر بوده است که علیرغم محدودیت ها و تحریم های فلج کننده نظام سلطه به بهترین شکل ممکن به ثمر نشسته است.
موفقیت این پروژه کاربردی به نحوی بوده است که دانش طراحی خوشه ساز و دانش ساخت و مونتاژ کاواکای این شتابدهنده برای استفاده در کاواکهای میدان بالا مورد استقبال پروژه شتابگر کلیک در مرکز تحقیات هسته ای اروپا –سرن- قرار گرفته است.
این شتابدهدنده ها در استفاده به عنوان شتابدهنده اولیه برای شتابدهنده های بزرگتر، آنالیز مواد، ساخت لیزرهای الکترون آزاد، تحقیقات فیزیک ذرات، پرتو درمانی، تولید رادیو، سترون سازی تجهیزات پزشکی، پرتودهی موادغذایی، پرتودهی پلیمرها و استفاده درگمرکات برای تصویربرداری کانتینرها در مبادی ورودی و جلوگیری موثر از قاچاق انسان کاربرد دارد.

**باتری هسته ای و کاربردهای آن
به گزارش ایرنا، یکی دیگر یا دستاوردهای اقتدارآفرین صنعت هسته ای که امروز با حضور رئیس جمهوری رونمایی شد باتری هسته ای است.امتیاز ویژه باتری هسته ای عمر طولانی و پیوسته به صورت مستقل بدون نیاز با دسترسی شارژ مجدد تعمیر و نگهداری می باشد این مولدها بسیار منعطف بوده و قابلیت عملکرد در محدوده وسیعی از دما،فشار زیرآب و فضا و محیط ها ی دور از دسترس دارد و لذا از سطح مطلوب اطمینان پذیری وعدم تاثیر پذیری از شرایط محیطی برخوردار است.این مولدها دارای محدوده تولید توان آب نانووات تا ۵۰۰ وات و توان مخصوص از سه تا ۳۰ وات بر کیلوگرم است.
چگالی انرژی چندهزار برابری رادیو ایزوتوپ ها در مقایسه با باتری شیمیایی سبب شده است تا استفاده از مولدهای الکتریکی و رادیوایزوتوپی به عنوان منبع تولید توان در کاربری های مختلف جذابیت داشته باشد.
این مولدها در تجهیزات کوچک واقع در مناطق دور دست، زیر دریا بدون مراقبت و تعمیر و نگهداری، محافظت از داده های حساس و ذخیره شده در تجهیزات الکترونیکی، رصد و نظارت و ردیابی تجهیزات و ادوات نظامی، سنسورهای بی سیم با توان مصرفی پایین پهپادها ماشین های زیرآب خودکار کاربرد دارد.
همچنین در بخش پزشکی برای نظارت فیزیولوژی،ایمپلنت های استخوانی، عصبی و قلبی، پمپهای تزریق کاربرد دارد. از باتری های هسته ای همچنین در صنایع نظارت و زیر ساخت های صنعتی و در تجهیزاتی همچون سنسورهای تولیدات نفتی و شیمیایی سنسورهای ترابری، اخطار نیاز به تعمیر قطعات هواپیما و همچنین سنسورهای زیرساخت عمرانی و جاده ای کاربرد دارد.
باتری های بتاولتائیک در تجهیزاتی با توان ناچیز و مدت زمان علملکرد طولانی مانند باری های ضربان ساز قلب نیز به کار گرفته شده اند امتیاز اصلی این کاربری در مقایسه با منبع تولید توان مشابه شیمیایی عدم نیاز به جایگزینی از طریق جراحی مجدد و طول عمر چند برابری آنهاست. داشتن عمر طولانی امکان استفاده از آنها را در مناطق حساس خطرناک و دور از دسترس فراهم کرده است. از این باتری ها هم می توان در استفاده های طولانی مدت مثل فضاپیما و پهپادها ایمپلنت های پزشکی مثل باتری قلب،سنسورها و تجهیزات مخابراتی مختلف در نقاط دور از دسترس و استفاده از تجهیزات نیازمند پنهان ماندن و تجهیزات mems کاربرد دارد.

** سانتریفیوژ دکانتر ایرانی و تفاوتهای آن با نمونه های مشابه خارجی
دستگاه سانتریوفیوژ دکانتر جزو سانتریفیوژهای مناسب برای مقاصد تولید انبوه بوده و در بسیاری از صنایع از جمله صنایع نفت پتروشیمی معدنی آب و فاضلاب کارخانجات کاغذ برای جداسازی مایع از مایع، و یا جامد از سوسپانسیون استفاده می شود.
این دسته از سانتریفیوژها جزو ماشین های پیوسته بوده و نیروی بین ۱۰۰۰ تا سه هزار و ۵۰۰ گرم برای جداسازی ایجاد می کند. این نوع سانتریفیوژها برای جداسازی جامدات در حجم بالا و به صورت پیوسته استفاده می شود.همچنین از آنها برای شستشو و خشک کردن مواد جامد در صنایع متنوع استفاده می شود و می تواند در تصفیه گل حفاری به کار برود.
پس از مطالعه مشخصات فنی دستگاه های موجود ساخته شده توسط برندهای مطرح دنیا و برگزاری جلسات کارشناسی با خبرگان حوزه بالادستی در وزارت نفت تلاش شد ماشینی متناسب با گل حفاری و مشخصات چاه های کشور در دستور کار قرار گیرد.
بهره گیری از تجربیات مهندسان و دانشمندان ایرانی در طراحی سانتریفیوژهای دکانتر تجمیع قابلیت های اصلی و مهم برندهای مطرح جهانی در قالب یک دستگاه به عنوان کالای ایرانی مجهز به سیسستم اتوماسیون هوشمند، طراحی و ساخت یک سیستم کنترل پیشرفته که قابلیت کنترل خودکار محدوده مجاز دما ارتعاشات و عملکرد دو موتور با سرعت های دورانی مخنتلف را دارد. از ویژگی های مثبت دکانتر ایرانی است.

**طراحی وساخت شناساگر ایزوتوپی در محیط های آبی با تکنیک لیزر
لزوم بومی سازی فناوری ساخت تجهیزات اندازه گیری ایزوتوپ های پایدار با استفاده از تکنیکهای لیزر، نیازمبرم مراکزعلمی و تحقیقاتی، سازمان زمین شناسی و صنعت نفت ، بهره بردن از روش اسپکتروسکوپی لیزری از باریکه لیزر تک فرکانس، دستیابی تعداد معدودی از کشورهای دنیا مثل آمریکا به تکنولوژی ساخت این دستگاه ها و تجاری سازی آن از مهمترین دلایل در دستور کار قرار گرفتن این طرح بوده است.
این تکنولوژی در دنیا کاربردهای گسترده ای در مطالعات هیدرولوژی، هواشناسی، اکتشاف، نفت، زمین شناسی، آتش فشانی، پزشکی، باستان شناسی دارد.

** پروژه تست لوپ های تست سوخت راکتورهای تحقیقاتی در تهران
پروژه تست لوپ سوخت های میله ای و صفحه ای در راکتور تحقیقاتی تهران یکی از مهمترین پروژه ها در حوزه صنعت سوخت هسته ای می باشد. این پروژه در سال ۱۳۹۵ آغاز شد و به همت متخصصان پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای تا پایان سال ۱۳۹۶ طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی تجهیزات و اجرای تست سرد آن انجام شده است.
تست لوپ های تست سوخت و مواد هسته ای به منظور تست و اطمینان از عملکرد صحیح سوخت های هسته ای تنها در کشورهای صاحب تکنولوژی تولید سوخت هسته ای وجود دارد.انجام تست های گرم یا اکتیو سوخت قبل از بارگذاری در قلب راکتور اصلی لازمه و پیش شرط تایید و تکمیل چرخه ساخت سوخت هسته ای بوده و اخذ مجوزهای بهره برداری از هر سوخت تازه تولید شده ای نیازمند انجام این تستها می باشد.
در واقع تست این سوخت ها را می توان آخرین حلقه از حلقه های دستیابی به دانش فنی تولید سوخت هسته ای دانست.
با استفاده از سوخت های تجهیز شده، این زیرساخت این قابلیت را دارد تا پارامترهای مهمی از قبیل دمای سوخت، دمای غلاف سوخت، فشار گاز به درون میله سوخت، پایش گازهای حاصل از شکافت، تغییرات بنیادی ابعاد سوخت و غلاف، آنالیز آنلاین مشخصات شیمیایی خنک کننده ،اندازه گیری میزان خوردگی غلاف را در کنار اندازه گیری شار نوترونی در معرض سوخت در حال تست اندازه گیری کند.
شبیه سازی حوادث محتمل برای سوخت یکی دیگر از قابلیت های این تست لوپ می باشد که با استفاده از آن می توان میزان مقاومت سوخت در مقابل این حوادث و همچنین اثرات این حوادث را در یک شرایط و محیط کنترل شده بررسی و آزمایش کرد.
با فراهم آوردن تجهیزات مناسب برای انجام تست هایی مثل رادیوگرافی نوترونی و اندازه گیری ابعاد سوخت در کنار این تست لوپ در راکتور تحقیقاتی تهران انجام آزمایش های غیرمخرب برروی سوخت، فواصل مشخص بین زمان های پرتودهی سوخت و یا پس از رسیدن به ماکزیمم پرتودهی می توان تست های سوخت را به صورت وسیع تری انجام داد.
طراحی و ساخت چنین زیرساخت با اهمیتی در حوزه سوخت که برای نخستین بار در کشور و به دست متخصصان صنعت هسته ای کشور انجام شده است می تواند گام مهمی در تکمیل و اجرای پروژه های عظیم صنعت هسته ای کشور مانند راه اندازی راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک و تولید سوخت های نیروگاهی با اتکا به توان داخلی کشورمان باشد.

** پروژه تولید ایزوتوپ های پایدار
ایزوتوپ های پایدار یک عنصر از تعداد پروتون یکسان و نوترون های متفاوتی تشکیل شده اند که این امر سبب می شود دارای خواص شیمیایی یکسان ولی خواص هسته ای متفاوت باشند. ایزوتوپ ها یا در طبیعت یافت می شوند یا به وسیله تجهیزات ساخت بشر مانند راکتورها و سیکلوترون ها از ایزوتوپ های دیگر ساخته می شوند. ایزوتوپ های پایدار فرم های غیر پرتوزای اتم ها می باشند. اگرچه آنها تابش گسیل نمی کنند ولی خواص منحصر به فرد این ایزوتوپ ها آنها را قادر می سازد تا کاربردهای گسترده و متنوعی داشته باشند.
با توجه به اینکه ایزوتوپ های مختلف دارای خواص هسته ای متفاوتی می باشند کاربردهای ایزوتوپ های پایدار بسیار متنوع و رو به گسترش است.در سال های اخیر با توجه به افزایش تقاضا و پیشرفت تکنولوژی امکان تولید تعداد بیشتری از ایزوتوپ های پایدار فراهم شده است و از این رو ایزوتوپ های پایدار کاربردهای بیشتری یافته اند.
ایزوتوپ های پایدار در علوم زمین، آب، محیط زیست و بوم شناسی،علوم پزشکی و تحقیقات دارویی ،علوم تغذیه، کشاورزی وتولید محصولات گیاهی باستان شناسی و تولید ایزوتوپ های صنعتی کاربرد دارند.
تاکنون روش های مختلفی برای جداسازی ایزوتوپ های پایدار توسعه یافته اند که برای هر ایزوتوپ یک روش جداسازی اقتصادی و مقرون به صرفه است.
سانتریفیوژهای گازی؛ غشاء ؛الکترومغناطیس، تقطیر، جداسازی شیمیایی، نفوذ گرمایی، لیزر و ایرودینامیک از روش های تولید ایزوتوپ های پایدارهستند.
از بین این روش ها سانتریفیوژهای گازی و تقطیر به عنوان روش های صنعتی جداسازی ایزوتوپ های پایدار شناخته شده اند.مهمترین کشورهای دارنده فناوری برای تولید ایزوتوپ های پایدار با روش سانتریفیوژ گازی روسیه، شرکت یورنکو(مشارکت آلمان هلند و انگلیس) و آمریکا هستند.
مطابق بند۱/۴۶ پیوست یک سند برجام تولید ایزوتوپ های پایدار طی همکاری مشترک با روسیه در سال ۱۳۹۵ در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرار گرفت. فازنخست این پروژه طراحی و ساخت setup تست ماشین های سانتریفیوژ جهت تعیین پارامترهای مورد نیاز و طراحی آبشار و فاز دوم اصلاح دو زنجیر از ماشین های سانتریفیوژ سایت فردو بر مبنای طراحی انجام شده است.
فاز نخست پروژه تولید ایزوتوپ های پایدار در قالب یک قرارداد به عنوان اولین همکاری بین المللی ایران در حوزه تولید ایزوتوپ های پایدار در سایت فردو با کشور روسیه که از بزرگترین تولید کنندگان ایزوتوپ های پایدار جهان بوده است منعقد گردید. در حال حاضر setup تست ماشین های سانتریفیوژ ساخته شده است و انجام آزمایشات مد نظر جهت تعیین پارامترهای مورد نیاز در طراحی و آبشار در حال انجام می باشد.
تعیین فاکتورهای جداسازی برای ماشین های سانتریفیوژ، تعیین نرخ جریان بهینه خوراک ورودی به تک ماشین و تعیین نرخ حداکثر جریان خوراک ورودی به تک ماشین از دستاوردهای پروژه ایزوتوپهای پایدار به شمار می رود.
همچنین تست خوردگی کلیه اجزای ماشین سانتریفیوژ در حال تماس با گازهای کاری،تعیین توان اصطکاکی برای تخمین حداکثر دما در داخل ماشین سانتریفیوژ، طراحی آبشارهای مناسب جهت جداسازی ایزوتوپهای چند جزئی xe و tef6 از دیگر دستاوردهای این پروژه محسوب می شود.
این در حالی است که با راه اندازی این مرکز امکان دستیابی به مشخصات فنی و تجهیزات آنالیز دستگاهی به منظور راه اندازی یک آزمایشگاه پیشرفته کنترل کیفی ایزوتوپ های پایدار در کشور فراهم می شود.

**واحد اختلاط انتقال و نمونه گیری مایع در سایت غنی سازی
واحد اختلاط نمونه گیری مایع و انتقال به عنوان یکی از حلقه های مهم تکمیل کننده یک کارخانه غنی سازی اورانوییم به شمار می رود.
طراحی این پروژه در سال ۱۳۹۱ شروع و سپس عملیات اجرایی شامل احداث ساختمان در شهریور۱۳۹۴ آغاز شده است.
مبلغ اجرای کل پرژوه در فاز نخست ۲۰۰ میلیارد ریال است که ۹۵ میلیارد ریال آن شامل احداث ساختمان و ساخت و خرید و نصب تجهیزات بوده است. علاوه بر آن ۵۰ میلیارد ریال از تجهیزات موجود در شرکت و در قالب برخی تغییرات در آنها در این پروژه استفاده شده است. لازم به ذکر است در این پروژه ۳۰ پیمانکار به مدت حدود دو سال مشغول به فعالیت بوده اند و کلیه طراحی ها و ساخت و خرید از منابع داخلی صورت گرفته و تسلط کامل بر کلیه مراحل طراحی و عملیات ایجاد شده است.
بخش اعظم بدنه مهندسی و تحقیقات و بخش های پشتیبانی شرکت در اجرای این پروژه مشارکت فعال داشته است این پروژه کاملا فرایندی و اکتیو است و الزامات دقیق ایمنی فرایندی و پادمانی در آن لحاظ شده است.این پروژه اولین گام در عبور از غنی سازی با ظرفیت پایین به غنی سازی با ظرفیت بالا و به صورت اقتصادی است.
هم اکنون ساختمانهای پروژه احداث و تحویل شده و کلیه قراردادهای تامین و نصب تجهیزات با پیمانکاران مختلف منعقد شده است همچنین کلیه تجهیزات مرتبط با هر سه پروژه به طور کامل نصب شده است و می توان گفت پروژه در مرحله راه اندازی است.
طراحی این پروژه بر اساس توسعه ظرفیت غنی سازی تا یک میلیون سو و در سایت انجام شده است به نحوی به توسعه آتی سایر بخش ها پس از مدت زمان تعیین شده در برجام کاملا هماهنگ می باشد.

** مرکز ملی تحقیق و توسعه علوم مهندسی مواد فردو
با توجه به برنامه کشور جهت توسعه صنعت هسته ای و به ویژه نیروگاه های اتمی و ضرورت استفاده از حداکثر ظرفیت صنایع داخلی در راستای اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی و در نظر گرفتن تنوع و تعدد تجهیزات و مواد مورد استفاده در صنعت هسته ای موضوعاتی نظیر شناسایی و انتخاب مواد بازرسی خوردگی، آنالیز تخریب جوشکاری و تامین کیفیت ساخت تجهیزات ایجاد یک مرکز پیشرفته در حوزه علم و مهندسی مواد در کشور ضرورت داشت. از سوی دیگر با توجه به فضای مثبت ایجاد شده بعد از برجام در جهت همکاری های بین المللی با سازمان انرژی اتمی ایران و در راستای تصمیم سازمان انرژی اتمی مبنی بر ارتقا و تکمیل سایت فردو به یک مرکز تحقیقاتی مدرن شرایط راه اندازی یک مرکز ملی تحقیق و توسعه در حوزه علوم و مهندسی مواد فراهم شد.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که آزمایشگاه ها و مراکز تخصصی مواد و آنالیز هسته ای در جهت پشتیبانی از پروژه های تحقیقاتی و تامین نیازهای آنالیزی راه اندازی شده است که از آن جمله می توان به مرکز ملی تحقیقات مواد پرومیتی در روسیه،آزمایشگاه ملی سایبرزدورف در اتریش و آزمایشگاه ملی اوک ریج در آمریکا اشاره کرد.
این مراکز در زمینه های مختلف همچون تولید آلیاژهای مورد نیاز در صنعت هسته ای و نیروگاهی، کامپوزیت ها و مواد سرامیکی نوین انواع آزمون های تعیین ترکیب ساختار ویژگی های ساختاری و عملکردی و مواد و فرایندهای جوشکاری،انواع آنالیز خرابی، انواع روش های حفاظت در برابر خوردگی فعالیت دارند.
فاز اول راه اندازی مرکز ملی تحقیق و توسعه علوم و مهندسی مواد با توجه به ارزیابی نیازهای موجود در سازمان روی انواع آزمون ها، شناسایی و تست های مکانیکی مخرب، توسعه مواد جدید مورد استفاده از صنعت هسته ای و تکنولوژی تولید آنهاف تکنولوژی جوشکاری و انواع روش های بازرسی غیرمخرب، توسعه مواد سرامیکی و پلیمری، جهت کاربردهای هسته ای و توسعه انواع پوشش بهبود دهنده خواص ماده و همچنین انواع آزمون های مرتبط با مواد رادیواکتیو و تعیین خواص و مشخصات آنها هدف گذاری شده است.
این مرکز نخستین مجموعه تخصصی کشور در حوزه مواد خواهد بود که امکان انجام آزمونهای مورد نیاز بر روی نمونه های آلوده به مواد رادیو اکتیو و پرتو دیده را خواهد داشت که این موضوع از اهمیت بسیار ویژه ای برای حوزه های مختلف صنعت هسته ای کشور به ویژه بخش های مختلغ چرخه سوخت هسته ای و نیروگاه اتمی بوشهر برخوردار است.
این مرکز ملی در زمینه علم و مهندسی و فناوری مواد به فعالیت های پژوهشی، خدماتی و آموزشی خواهد پرداخت. مشاوره در زمینه های مهندسی مواد و متالوژی صنعتی تخریب قطعات صنعتی، تخمین طول عمر باقیمانده، آزمون های پژوهشی مربوط به عملکرد قطعات و اجزای تشکیل دهنده مکانیزم های صنعتی از دیگر اهداف راه اندازی این مرکز می باشد.
این مرکز در حال استقرار استاندارد iso17025 از مرکز تایید صلاحیت در گستره وسیعی از آزمون های پژوهشی مربوط به مواد فلزی، پلیمرهاف سرامیک، مواد نو و پیشرفته می باشد.
جهت تحقق اهداف تعیین شده برای این مرکز ۱۰ آزمایشگاه تخصصی در بخش های آماده سازی متالوگرافی، آزمایشگاه مورفولوژی، آنالیز شیمیایی، خواص مکانیکی خوردگی و مهندسی سطح، جوشکاری و آزمونهای جوش علیمات حرارتی و ریخته گری ،آزمایشات کامپوزیت و پلیمر و آزمایشگاه سرامیک در نظر گرفته شده است.
طی سالهای ایخر و بعد از اجرایی شدن برجام برخی از منتقدان داخلی از توقف فعالیتهای صنعت هسته ای کشور خبر می دادند این در حالی است که در این مدت به ویژه با رفع موانع تحمیلی تحریم صنعت هسته ای جان تازه ای گرفته است.
سال گذشته و در مراسم روز ملی فناوری هسته ای از ۴۲ دستاورد صنعت هسته ای رونمایی شد در حالی که امسال تعداد این دستاوردها ۸۳ مورد بوده است که از نظر کمی و کیفی هم این دستاوردها ارتقای قابل ملاحظه ای داشته اند.
بهره برداری از این طرحهای اقتدار آفرین در شرایطی انجام می شود که برخی از طرفهای متعاهد برجام بدعهدهای مکرری در خصوص این توافق داشته اند.طرحهایی که امروز از انها رونمایی شد پیام آشکاری به کسانی است که بار دیگر به سیاست شکست خورده تحریم و فشار علیه ملت ایران روی آورده اند.