در ایران و آمریکا به طور مشترک سیل تابستانی،‌ ویرانی ها و خسارت های جانی متعددی به جا گذاشته است. چرا این اتفاق مشترک در دو سوی دنیا افتاده؟

نیو صدر- در شمال ایران آب خیابان ها را در بر گرفته است، اجساد از قبرها بیرون آمده‌اند، ده ها نفر زخمی شده اند و خبرهایی از کشته شدن چند نفر می رسد. از سویی دیگر گرما و خشکسالی جنوب ایران را در بر گرفته است، مزارع پسته اوضاع خوبی ندارند و تحقیقات مختلف نشان می دهد شاید تا چند سال دیگر بسیاری از مناطق جنوب کشورمان محلی برای زندگی نباشد اما دقیقا چه اتفاق هایی در ایران در حال رخ دادن است؟ و علت چیست؟

هفته پیش یک سیل شدید در مازندران منجر به مرگ یک نفر و زخمی شدن 28 نفر شد، در سال گذشته هم بارها این اتفاق افتاد و منجر به مرگ ده ها نفر شد.

در قسمت های خشک تر ایران، هوا هر سال در جال گرمتر شدن است، حتی چندی پیش تحقیقات دانشگاه «ام آی تی» نشان داد که برخی از شهر های ما تا حدود 50 سال دیگر غیر قابل زندگی است.

استفاده نادرست از آب، تخریب و از بین بردن پوشش گیاهی، روند صعودی ساخت و ساز استفاده نادرست از آب و … هر  کدام یکی از دلایل فجایع محیط زیستی هستند هم اکنون در ایران در حال رخ دادن است ولی دلیل مشترکی هم میان این فجایع وجود دارد؛ گرمایش جهانی.

در همین راستا در اوایل سال 95 هم معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه محیط زیست به علت تغییر اقیلم و تخریب روز به روز آسیب پذیر می شود، گفته بود: به همین دلایل کاهش بارندگی، خشکسالی و سیل ها رو به افزایش است.

حتی داوود پرهیزکار رییس سازمان هواشناسی چندی پبش از یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی که را افزایش 40 درصدی فراوانی بارش های سنگین و سیل آسا دانسته بود.

چگونه گرم شدن کره زمین سیل ها را افزایش می دهد؟

گرم شدن کره زمین الگو بارش را در کره زمین تغییر داده است و یکی از نشانه های آن بارش های شدید در فصول گرم است اتفاقی که در سال های اخیر بار ها در استان های شمالی ایران رخ داده است.

علت هم این است که هوای گرم رطوبت بیشتری در خود نگه می دارد، حال وقتی هوای گرم با هوایی که دمایش کمتر است برخورد می کند تبدیل به قطرات آب می شود و بزرگتر شدن این قطرات منجر به آمدن باران های شدیدی می شود که سیل های مهیب به همراه دارند.

اما آیا آخرین سیلی هم که در مازندران رخ داد می توان به گرمایش جهانی ربط داد؟

بهلول علیجانی استاد اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی در گفتگو با خبرآنلاین با تایید ارتباط سیل های شمال ایران با تغییرات اقلیمی گفت که ماه شهریور آغاز باران های ساحلی در غرب شمال ایران است اما باران های اخیر در شرق ایران رخ داده.

او ادامه داد: چون این بارش ها در شرق ایران بوده، با این شدت رخ داده اند و غیر معمول بوده اند می توان آن را به تغییر اقلیم ربط داد زیرا یکی از ویژگی های گرمایش جهانی بی نظم شدن پدیده های نادر است.

اما آمریکا هم از کشورهایی است که شرایط مشابهی را با ایران تجربه می کند، در دو سال اخیر سیل های فراوانی در این کشور رخ داده است و دانشمدان اقلیمی این کشور علت اصلی این سیل ها را تغییرات اقلیمی می بینند. همین دو هفته پیش در لوئیزیانا، سیل ۱۳ نفر را کشت، ۶۰ هزار خانه را تخریب کرد و ۲۰ میلیارد دلار خسارت وارد کرد.

بیل مک کیبن، یکی فعال محیط زیست آمریکا هم درباره علت سیل های که در کشورشان رخ داده است به نیویورک تایمز گفت: این دقیقا همان چیزی است که دانشمندان پیش‌بینی کرده بودند، ساده است هوای‌گرمتر، بخار بیشتری نگه می دارد.

علیخانی در رابطه با اتفاق هایی که آینده رخ می دهند هشدار داد: اگر گرمایش جهانی با همین روند ادامه پیدا کند ما پدیده های زیادی به این شکل خواهیم داشت.

گرمایش جهانی و خشکسالی در ایران

اما در کنار سیل های شدید در شمال کشور تغییرات اقلیمی از تاثیر ویرانگر تری هم در مناطق خشک کشور دارد، چندی پیش بود که تلویزیون فرانسه در گزارشی از خشک شدن مزارع پسته در جنوب ایران خبر داد و یکی از علل اصلی آن را تغییر اقلیم دانست.

بسیاری از متخصصان حتی علت اصلی موج گرمایی شدید که تابستان امسال وارد خاور میانه شده بود را گرمایش جهانی می دانستند و حتی آینده ای وحشتناک را برای آینده پیش‌بینی کردند.

بر اساس تحقیقات دانشگاه «ام آی تی» و موسسه ماکس پلانک ده ها سال دیگر شاید گرمایش جهانی زندگی در مناطقی از خاورمیانه مانند بندرعباس را غیرممکن کند، دمای هوا بارها به دمایی مانند دمای سال گذشته ماهشهر که گرمترین شهر سال 2015 شد، برسد، پیش بینی می شود بسیاری از مناطق خاورمیانه تبدیل به بیابان های غیرقابل زندگی شود، از هر 3 روز یک روز به شکل غیر عادی گرم باشد و ده ها میلیون نفر در کشور های ایران، امارات، عربستان، یمن و … مجبور شوند برای ادامه زندگی خود از خانه های خود به کشورهای دیگر مهاجرت کنند.

نقش ایران در گرمایش جهانی

در گرم شدن کره زمین کشور های زیادی نقش دارند و نمی توان ایران را به تنهایی عامل این حوادث دانست. ایران بیش از یک درصد گاز های گلخانه ای جهان را تولید می کند و از این لحاظ  در رتبه هشتم جهان قرار دارد. از سوی دیگر حواث اقلیمی زیادی ناشی از تغییر اقلیم در ایران در حال رخ دادن است.

 پس سوالی که ایجاد می شود این است؛ ایران بیشتر یکی از عوامل گرم شدن زمین است یا یک قربانی تغییر اقلیم؟

روبرت مانچانت یکی از محقق های تغییر اقلیم در دانشگاه یورک کانادا در این رابطه به خبرآنلاین گفت: تحقیق های من بیشتر مربوط به شرق آفریقا است اما تا جایی که اطلاعات دارم و به این دلیل که ایران نفت استخراج می کند ایران یکی از عوامل گرمایش جهانی است اما با گرم شدن اقلیم بدون شک ایران هم به یک قربانی تغییر اقلیم تبدیل می شود. کشور های گرم، گرمتر و گرمتر می شوند…